Dorsoduro

Cultuur ligt voor het oprapen

  • Home
  • Dwarskijken
  • Muurmuseum
  • Poëzie
  • School en kunst
  • Contact

Dwarskijken: Twee torens

22 augustus 2021 door Peter Zunneberg Reageer

Dwarskijken, Torentje van Drienerlo, Wim T. Schippers, Enschede, Curon Venosta

‘Moederziel alleen’ en ‘eenzaam’ noemde Wieteke van Zeil het Torentje van Drienerlo van Wim T. Schippers in de vijver van de Universiteit Twente in Enschede, in haar reeks Kijken op gevoel. Maar is dat wel zo? Ik denk het niet en om dat te onderbouwen is een stukje Europese geschiedenis noodzakelijk.

Na de Eerste Wereldoorlog kreeg Italië als een soort herstelbetaling voor al het oorlogsleed een deel van Oostenrijk, Süd Tirol. De bewoners van het gebied waren er niet gelukkig mee, het overkwam hen, geraadpleegd werden ze niet. Veel veranderde er aanvankelijk niet voor hen, zo bleven ze het dialect spreken dat verwant was aan het Duits. Nog altijd hebben de plaatsen in Süd Tirol, Alto Adige in het Italiaans, een Duitse en een Italiaanse naam. Het bergachtige gebied was grotendeels agrarisch en tamelijk armoedig. Marco Balzano beschrijft het allemaal in zijn roman Ik blijf hier.
Alles werd anders toen Benito Mussolini aan de macht kwam, Duits spreken bijvoorbeeld was niet langer toegestaan. Toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak, groeide de hoop dat Süd Tirol weer Oostenrijks zou worden en meldden talloze jonge mannen zich vrijwillig aan voor het Duitse leger. Anderen doken onder om zo de Italiaanse dienstplicht te ontlopen. Dorpen raakten ontwricht en families verscheurd. Tegen die achtergrond zijn er ook nog de plannen om in het gebied, dat verder weinig tot niets opleverde een stuwdam te bouwen, om zo te kunnen voorzien in de stijgende vraag naar energie. Bij de bouw van die dam in 1950 verdween het dorp Curon Venosta (Graun im Vinschgau) onder water. Alleen de kerktoren bleef zichtbaar boven de waterspiegel. Over eenzaam gesproken.
Eigenlijk zou je kunnen stellen dat Wim T. Schippers met zijn Torentje van Drienerlo, in 1979, geen eenzaam kunstwerk schiep, maar de eenzaamheid van een ander ophief. Zijn torentje in de vijver is een geestverwant van de toren van Curon geworden. Een kunstwerk dat als het ware uitdraagt te weten hoe een ander zich voelt. Je zou ze Twin Towers kunnen noemen, als die naam niet zo beladen was geworden. In ieder geval is er door het bouwen van de een bij de ander van eenzaamheid geen sprake meer.        

Categorie: architectuur, Dwarskijken, erfgoed, literatuur, omgevingskunst Tags: Curon Venosta, Enschede, Wim T. Schippers

Op zoek naar Schwind (19): Eduard Mörike, Huldigungsgedicht

15 juli 2019 door Peter Zunneberg

Tot ongeveer 1857 werden schilderijen van Moritz von Schwind vermenigvuldigd door twee grafici, Julius Thaeter en Hermann Schütz. Met Das Märchen von den sieben Raben und der treuen Schwester kwam daar verandering in. Voor de eerste keer verzorgde de Münchener hoffotograaf Joseph Albert voor verspreiding. Via een fotomap. Moritz von Schwind had er zijn bedenkingen bij. Toch stond de fotomap aan de basis van een bijzondere vriendschap. [Lees meer…] overOp zoek naar Schwind (19): Eduard Mörike, Huldigungsgedicht

Categorie: literatuur, Op zoek naar Schwind, schilderkunst Tags: Eduard Mörike, Moritz von Schwind

Op zoek naar Schwind (15): Rübezahl en Gandalf

15 december 2018 door Peter Zunneberg Reageer

Vastberaden banjert hij door het bos. In zijn zwarte cape, een legging-achtige broek, afgezakte sokken en die vreemde slippers.  Zijn baard ferm vooruit gestoken en zijn handen op zijn rug stevig om zijn knuppel gevouwen. Rübezahl, een van Moritz von Schwinds meest iconische figuren. Waar komt hij vandaan en waar gaat hij heen? Dat kun je je ook overdrachtelijk afvragen. Wat is de oorsprong van de figuur Rübezahl en in welke richting zou hij zich ontwikkelen? [Lees meer…] overOp zoek naar Schwind (15): Rübezahl en Gandalf

Categorie: literatuur, Op zoek naar Schwind, schilderkunst Tags: Adolf Friedrich von Schack, Ludwig Tieck, Moritz von Schwind, Rübezahl

Moby Dick en de barok

1 oktober 2018 door Peter Zunneberg Reageer

Het werd een keer tijd, maar eindelijk heb ik dan Moby Dick uitgelezen. En ik moet zeggen dat ik zelden zo’n barok boek las. Door zijn omvang en rijkheid aan beschrijvingen imponeert het als kerken en paleizen. Hier en daar verwijst Herman Melville ook letterlijk naar barokke kunst. En daar wil ik hier verder op ingaan. [Lees meer…] overMoby Dick en de barok

Categorie: beeldhouwkunst, literatuur, schilderkunst Tags: Ambroise Louis Garneray, Benvenuto Cellini, Guido Reni, Herman Melville, Moby Dick

Op zoek naar Schwind (9): Erlkönig

22 juni 2017 door Peter Zunneberg Reageer

Een wit paard en een bruin paard. In twee schilderijen met het thema Erlkönig van Moritz von Schwind is dat het grootste verschil. Maar de een zie je altijd, de ander bijna nooit. Ik wilde weten hoe het zat en volgde een spoor, dat uiteindelijk verder liep tot 2004. [Lees meer…] overOp zoek naar Schwind (9): Erlkönig

Categorie: literatuur, muziek, Op zoek naar Schwind, schilderkunst Tags: Adolf Friedrich von Schack, Erlkönig, Franz Schubert, Johann Wolfgang Goethe, Moritz von Schwind, München, Wenen

« Vorige
Volgende »

Categorie

  • architectuur
  • beeldhouwkunst
  • Chronogram
  • Dwarskijken
  • erfgoed
  • film
  • fotografie
  • Jaar van het boek
  • Kunstcolumn
  • literatuur
  • Muurmuseum
  • muziek
  • omgevingskunst
  • Op zoek naar Schwind
  • poëzie
  • schilderkunst
  • School en kunst
  • stedenbouw
  • street art
  • tekenkunst

Trefwoorden

Adolf Friedrich von Schack Amersfoort Amsterdam anoniem Arnhem Berlijn Den Bosch Den Haag Deventer Doetinchem Dordrecht Eindhoven Enschede Franz Schubert Gent Gorinchem H.H. ter Balkt haiku Harderwijk Hengelo Ida Gerhardt Ingmar Heytze Jaap Robben Jules Deelder Leeuwarden Leiden Maastricht Michelangelo Middelburg Moritz von Schwind München Naarden Nijmegen Nunspeet Rome Rotterdam sonnet stadsdichter Tilburg Utrecht Venetië Watou Wenen Willem Wilmink Zutphen

Alle trefwoorden

Copyright Dorsoduro © 2023 · Log in