Op een soort eilandje tussen de Rue François Mitterand, de Rue Courte, de Rue Hippolyte Taine en de Rue de Remigny in Nevers zit Pharmacie Bernamont. Door de ligging van de straten is de apotheek smal en diep. Verder is het een apotheek zoals er in Frankrijk heel veel zijn, met grote groene kruisen oplichtend aan de gevel. Toch beschikt Pharmacie Bernamont over iets, waardoor je hem niet snel vergeet: een muurschildering boven de ingang. We zien frontaal het ontblote bovenlijf van een man met zijn hoofd naar links gedraaid. Alleen zijn linker onderarm is zichtbaar, met de hand ter hoogte van de schouder. In zijn hand houdt hij een tak met bladeren, mogelijk een lauwertak. De hele voorstelling is in grijs en wittinten. Alleen het blad is groen.
Wie een beetje thuis is in de kunstgeschiedenis, ziet direct de gelijkenis. Onmiskenbaar is deze voorstelling gebaseerd op de David van Michelangelo, die in Florence voor het Piazza della Signoria voor het Palazzo Vecchio staat. Michelangelo kreeg in 1501 de opdracht om het beeld te maken van Piero Soderini, een Florentijnse koopman, die gekozen was tot kanselier van de nieuw gestichte republiek Florence. De stad had net een beroerde periode achter de rug. De geestelijke Girolamo Savonarola, wars van weelde en rijkdom, had zich een groot aantal aanhangers in de stad weten te verwerven en hij voerde gedurende enkele jaren een waar schrikbewind. Dat de stad deze dwingeland had weten te overleven, was voor Soderini reden om een beeld te bestellen dat kracht en moed zou uitdrukken. Michelangelo, die eerder vanwege Savonarola zijn vaderstad had verlaten, keerde terug en voldeed met zijn David prima aan de opdracht.
Kracht en moed kun je David, die volgens de verhalen uit het Oude Testament met zijn slinger de reus Goliath had verslagen, niet ontzeggen. Michelangelo verrichte ook een krachttoer. Inclusief voetstuk schiep hij een beeld van ruim vijf meter hoog. Anatomisch deugde het beeld volledig, maar perspectivisch moest het ook kloppen. Want als je als gewone sterveling naast een beeld dat drie keer zo hoog is staat en naar boven kijkt, dan oogt het hoofd als snel te klein. Dat begreep Michelangelo en hij loste het uitstekend op. Ook het feit dat er voor het eerst een groot beeld van een naakte man in het straatbeeld kwam te staan, kun je zien als een teken van overwinning op de ideeën van Savonarola, die het beeld om deze onzedelijkheid gegarandeerd aan diggelen zou hebben geslagen.
David werd wereldberoemd en op diverse plekken in de wereld zijn er replica’s van het beeld geplaatst, in Marseille en Nice, in het Victoria and Albert Museum in Londen en in Recife (Brazilië) en Montevideo (Uruguay) in Zuid-Amerika. De beroemdste replica staat in Florence. Daar werd het origineel in 1873 naar binnen gehaald om het te beschermen tegen weersinvloeden. En sinds 1910 staat er een replica op de oorspronkelijke plek.
En in Nevers drukt dus een geschilderde David zijn stempel op het straatbeeld. Hoe die daar gekomen is, weet ik niet. In de geschiedenis van Pharmacie Bernamont heb ik me niet verdiept. De tak die David hier in zijn hand houdt, duid ik als geneeskrachtig.
Wat ik nog wel een prettige bijkomstigheid vind is dat David zijn blik gericht heeft richting de Rue Hippolyte Taine. Taine werd in 1866 aan de École nationale supérieure des beaux-arts en vijf jaar later aan de Universiteit van Oxford benoemd tot hoogleraar Kunstgeschiedenis.
Wie een beetje thuis is in de kunstgeschiedenis weet dat Mozes al eens eerder slachtoffer is geworden van een foute vertaling. In de kerk van San Pietro in Vincoli in Rome bevindt zich het beroemde Mozesbeeld van Michelangelo. Het is het beroemdste voorbeeld van Mozes met hoorntjes. Maar Mozes had geen hoorntjes moeten hebben, maar moeten stralen, nadat hij van God de tafelen met de tien geboden had gekregen. Het Hebreeuws, de taal waarin het oude testament geschreven is, kent geen klinkers. Waar eeuwenlang karan (hoorntjes) gelezen is, had keren (stralen) gelezen moeten worden.
