Vier jaar geleden, in januari 2020, begon ik op Dorsoduro met Dwarskijken, twee, en een enkele keer drie, schilderijen, beelden, foto’s of film-stills, die op een of andere manier met elkaar in verband te brengen zijn. Bij allerlei updates van de site heb ik zeven oudere stukken van het predicaat Dwarskijken voorzien. Maar al in het studiejaar 1987-1988 heb ik voor het eerst dwarsgekeken.
[Lees meer…] overCentraal, of de oorsprong van DwarskijkenFake Mozes
Je zult maar de geschiedenis in zijn gegaan als il Terribile, de verschrikkelijke. Dat is weinig vleiend, helemaal niet als paus. Het overkwam Giuliano della Rovere, beter bekend als Julius II. Waar hij die bijnaam aan te danken had, laat ik hier buiten beschouwing. Paus Julius II had ook zijn verdiensten, zeker voor de kunstgeschiedenis. Hij gaf architect Donato Bramante de opdracht om de nieuwe Sint Pieter te bouwen. Zijn privévertrekken in het Vaticaan, bekend geworden als de stanze, liet hij van fresco’s voorzien door de schilder Rafaël, terwijl Michelangelo de Sixtijnse kapel mocht beschilderen. Daarnaast kreeg Michelangelo nog een opdracht van Julius, namelijk om voor hem een praalgraf te maken. Dat is er ook gekomen, in 1545 voltooide Michelangelo het beeld van Mozes dat tegenwoordig een van de pronkstukken is in de basiliek van San Pietro in Vincoli. Alleen was dat wel 32 jaar na het overlijden van Julius.
[Lees meer…] overFake MozesOp zoek naar Schwind (47): Nereïden
Poseidon is de Griekse god van de zee. Maar voor Poseidon waren er al andere goden van de zee. Een van hen was Nereus. Zijn dochters heten Nereïden en daarvan had hij er nogal wat, zo’n vijftig is de schatting. Twee van hen hebben in ieder geval bekendheid gekregen: Thetis, die trouwde met Peleus en de moeder werd van Achilles en Amphitrite, die getrouwd was met Poseidon. De Nereïden waren in de 19e eeuw een geliefd onderwerp om te schilderen. Ook Moritz von Schwind verbeeldde hen.
[Lees meer…] overOp zoek naar Schwind (47): Nereïden12 oktober: Marchesi
Girolamo Marchesi (ca. 1471 – 1550), San Bruno, Walters Art Museum, Baltimore
Marchesi werd geboren in Cotignola, waardoor hij ook wel als Girolamo da Cotignola door het leven ging. Hij was leerling van Francesco Francia in Bologna en later van Rafael in Rome. Hij werkte vervolgens op tal van plaatsen in Italië zoals Ferrara, Bologna, Rimini en Napels.
De heilige Bruno van Keulen leefde in de elfde eeuw. Hij gaf les op de kathedraalschool in Reims, werd bisschop van Grenoble en later aartsbisschop van Reims. Hij raakte in conflict met de Franse koning, trok zich met zes metgezellen terug in een onherbergzaam gebied in de Alpen en stichtte aldus de orde van de kartuizers. Toen hij als adviseur van de paus naar Rome werd geroepen vestigde hij zich in de vervallen Thermen van Diocletianus. Hier werd later in opdracht van de kartuizers het klooster en de kerk van Santa Maria degli Angeli e dei Martiri gesticht. Bruno draagt op dit schilderij het witte ordekleed van de kartuizers. Het rode boek is waarschijnlijk de bijbel, waarbij het de vraag is waarom de heilige het juist op deze open houdt.
Ongetwijfeld heeft Marchesi dit werk geschilderd in opdracht. Van wie valt niet makkelijk te achterhalen. Wellicht dat het museum in Baltimore waar het schilderij zich nu bevindt die vraag zou kunnen beantwoorden.