Zoals wel vaker keken we in de periode rond kerst en oud en nieuw weer eens alle Harry Potter-films. In Harry Potter and the Deathly Hallows part 2 viel me een detail op. Als Harry moet vluchten uit de Room of Requirement, omdat de boel in brand is gestoken door één van de vriendjes van Draco Malfoy, staat daar een beeld van een wild zwijn. Dat beeld is bekend uit de kunstgeschiedenis. Maker was Pietro Tacca, leerling van Giambologna in Florence. Oorspronkelijk was het beeld bedoeld voor de Boboli-tuinen, maar al snel kreeg het een plek op de Mercato Nuovo in Florence. Daar werd het beeld erg populair door een soort bijgeloof dat de Schotse schrijver Tobias Smollett al beschreef in zijn Travels through France and Italy uit 1766. Je legde een muntje in de bek van het zwijn en je wreef over zijn snuit voor geluk (een gebruik bij beelden waar ik al eens eerder over schreef). Inmiddels is het originele beeld van Tacca verhuisd naar Museo Bardini en is het beeld bij de Fontana del Porcellino vervangen door een replica.

Het is niet de enige replica. Tacca’s everzwijn is tientallen malen gekopieerd en staat wereldwijd op allerlei plekken. Alleen in de Verenigde Staten is il porcellino al zo’n twintig keer te vinden. Ook zijn er kopieën in België, Denemarken, Duitsland, Frankrijk (twee keer), Groot-Brittannië (zeven stuks!), Italië, Noorwegen, Spanje en Zweden en in Australië, Canada en Japan.
Ook Tacca’s bronzen everzwijn is niet helemaal origineel. Tacca maakte het beeld naar een marmeren origineel dat in de zestiende eeuw in Rome is gevonden. Het origineel is hellenistisch, het is een voorbeeld van een beeld uit een periode waarin de beeldhouwkunst zich ontwikkelde richting naturalisme. Het was de bankiersfamilie van de Medici uit Florence die ervoor zorgde dat het beeld van Rome naar Florence kwam.

Eigenlijk is het wel grappig dat het beeld in de Harry Potter-film te vinden is in de Room of Requirement, de kamer van benodigdheden. De school van Harry Potter heet Hogwarts, Zweinstein in het Nederlands. Door die verwijzing naar een zwijn, is de art direction ongetwijfeld bij het beeld van Tacca terechtgekomen. Maar uiteindelijk hebben zij er niets mee gedaan en heeft het beeld geen speciale betekenis. Eigenlijk is het niet echt required.