Dorsoduro

Cultuur ligt voor het oprapen

  • Home
  • Dwarskijken
  • Muurmuseum
  • Poëzie
  • School en kunst
  • Contact

Dwarskijken: Next level Clet

11 mei 2022 door Peter Zunneberg Reageer

Dwarskijken, Clet Abraham, Hugo de Jonge

Clet Abraham is een Franse street artist, die vooral in Florence werkt. Met stickers geeft hij al ruim dertig jaar een vrolijke twist aan verkeersborden. Ik schreef al eens over hem, toen ik in Amsterdam een bord zag met een link naar The Lazy King van Alain Séchas. Zijn werk toont hoofdzakelijk scènes uit het dagelijks leven. Je komt ze geregeld tegen op social media, omdat elke Florence-reiziger ze fotografeert. Ze zijn zeer instagrammable, maar tamelijk onschuldig, goed voor een glimlach.
Nu heeft Clet navolging gekregen en minder onschuldig. In Nijmegen trof ik een bord Verboden in te rijden met twee grote ogen. Ogen die te herkennen zijn als die van Hugo de Jonge, als minister in het vorige kabinet verantwoordelijk voor het coronabeleid. Zijn plannen met de corona-app en een coronapaspoort stuitten op breed wantrouwen. Is dit niet een te grote inbreuk op de privacy van mensen en zullen die middelen niet oneigenlijk ingezet worden om meer van burgers te weten te komen dan ons wordt verteld? Wat we hier op dit verkeersbord zien is Big Brother is watching you. Oorspronkelijk afkomstig uit de totalitaire staat zoals George Orwell die in 1948 schetste in zijn roman 1984, maar misschien door corona wel weer een stapje dichterbij komen. Kortom, dit is een door Clet Abraham geïnspireerd werk met een activistische, politieke boodschap. Wie verantwoordelijk is, weet ik niet. Maar dat Clet  meer activistische navolging gaat krijgen, sluit ik niet uit.    

Categorie: Dwarskijken, street art Tags: Clet Abraham, Florence, Nijmegen

Muurmuseum: Componisten

8 mei 2022 door Peter Zunneberg Reageer

Muurschildering, portretten componisten, Remco W. Visser, Nijmegen

Hoe portretteer je anno 2022 een 19e-eeuwse componist? Dat kan alleen maar naar voorbeeld zijn. Je wilt immers dat toeschouwers de portretten herkennen. Daar zijn bronnen voor nodig. Als je dan bij de portretten ook nog citaten plaatst, wordt het ijs waarop je je begeeft nog iets gladder.

Pas liep ik door de componistenbuurt in Nijmegen. Op de hoek van de Mozartstraat en de Daalseweg was een work in progress. Er was één portret te zien, maar ik herkende niet direct wie hier was afgebeeld. Een dag later waren drie portretten voltooid, waarvan ik Ludwig van Beethoven herkende. Toen kreeg ik corona en kon ik de dagelijkse vorderingen niet meer bekijken. Maar in een buurtje waar zes straten naar componisten zijn genoemd en met nog ruimte voor drie portretten, lag voor de hand, wat ik vermoedde: zes portretten van de zes componisten naar wie de straten genoemd zijn.
Inmiddels is de schildering voltooid en zien we portretten van Johann Sebastian Bach, Wolfgang Amadeus Mozart, Ludwig van Beethoven, Frédéric Chopin, Johannes Brahms en Edvard Grieg.
Maar waarop baseer je je als street artist als je componisten moet vastleggen. Die vraag zal Remco W. Visser zich ook gesteld hebben voor hij aan de klus begon. Drie van de zes (Bach, Mozart en Beethoven) waren al dood voor de fotografie werd uitgevonden. En Chopin overleed toen de fotografie nog in de kinderschoenen stond. De enige van wie met zekerheid te zeggen is welke foto gebruikt is, is een portret van Edvard Grieg door fotograaf Carl Andersen. Beethoven, Chopin en Brahms lijken te zijn gebaseerd op 21e-eeuwse gereconstrueerde portretten. Maar goed, vergeleken met geschilderde en getekende portretten uit hun tijd vertonen Vissers portretten voldoende gelijkenis met de componisten, dus dat is geen probleem.  

Edvard Grieg, voor fotograaf Carl Andersen

Bij de portretten vermeldde Visser de namen van de componisten, dus wie niet mocht weten hoe Bach of Beethoven eruit heeft gezien, heeft hier extra houvast. Bij elk portret is ook een citaat van de betreffende componist te lezen. En waar ik al nieuwsgierig was welk beeld uitgangspunt voor Visser was, ben ik dat bij die uitspraken helemaal. Zo is “Wanneer de kunst het leven is, is leven een grote kunst”, toegeschreven aan Bach een kromme vertaling van “Wem die Kunst das Leben ist, dessen Leben ist eine große Kunst“. Bach zou het aan een vriend geschreven hebben, maar de exacte bron heb ik nog niet gezien.
Mozarts “Liefde! Liefde! Dat is de ziel van het genie” (“Ein Genie ohne Herz ist ein Nichts. Nicht das Verständnis, nicht die Intelligenz allein, auch nicht zusammen machen zum Genie. Liebe, Liebe, Liebe. Das ist die Seele des Genies“) wordt vrij algemeen aan Mozart toegeschreven, maar zonder exacte bron. Hier en daar vind je echter ook de vermelding dat botanicus en scheikundige Nikolaus Joseph von Jacquin het juist aan Mozart heeft geschreven.

“Wat ik ben, ben ik van mezelf” heeft Beethoven klaarblijkelijk geschreven aan een van zijn begunstigers, vorst Lichnowsky: “Fürst, was Sie sind, sind Sie durch Zufall der Geburt; was ich bin, bin ich von mir selbst.“.
Voor Chopins “Eenvoud is de grootste prestatie” blijken uitsluitend Engelstalige bronnen te zijn. “Simplicity is the final achievement. After one has played a vast quantity of notes and more notes, it is simplicity that emerges as the crowning reward of art.” zou in 2007 voor het eerst in een Engelstalig boek geciteerd zijn.
Ook Brahms’ “Zonder vakmanschap is inspiratie slechts een rietstengel, trillend in de wind.” doet het in het Engels “Without craftsmanship, inspiration is a mere reed shaken in the wind.” een stuk beter dan in zijn moedertaal Duits “Ohne Kunstfertigkeit ist Inspiration ein bloßes Schilf, durch das der Wind streift.” (164000 treffers tegenover 3 op Google). Wanneer en waar Brahms het gezegd of geschreven heeft is mij vooralsnog niet bekend.
En dan “Het alles is een mysterie.” van Edvard Grieg. Waar dat vandaan komt, dat is pas echt een mysterie.
Uiteraard wil ik niets afdoen aan het werk van Remco W. Visser. Ik denk dat hij integer gezocht en geciteerd heeft. Maar met de komst van het internet weten we dat inspirerende citaten een eigen leven zijn gaan leiden. Toch ben ik positief en zie ik mogelijkheden voor de andere componisten Gregorius (van het Gregoriaans), Palestrina en Verdi. En voor het spoorbuurtje met de Nederlandse componisten Diepenbrock, Dunkler, Obrecht, Richard Hol, Sweelinck, Valerius, Verhulst, Wagenaar en Willem Heydt.    

Categorie: muziek, schilderkunst, street art Tags: Edvard Grieg, Frédéric Chopin, Johann Sebastian Bach, Johannes Brahms, Ludwig van Beethoven, Nijmegen, Remco W. Visser, Wolfgang Amadeus Mozart

Poëzie (693): Anoniem

27 maart 2022 door Peter Zunneberg

Poëzie, straatpoëzie, gedicht, anoniem, Nijmegen

Anonieme ode aan een omgezaagde boom
Gevonden op de Dommer van Poldersveldtweg in Nijmegen

Dag boom

Daar ga je dan
geworteld gegroeid gebloeid
ving de zon
en gaf ons schaduw
We keken naar jou
En jij
jij keek naar ons
jouw alziend oog
zag komen en gaan
je omarmde ons
Wiegde de weemoed
Groette ons geluk
Nu kijken wij en zoeken jou
maar vinden je alleen
met onze ogen dicht

Categorie: poëzie Tags: anoniem, Nijmegen

Poëzie (691): Hilte

19 maart 2022 door Peter Zunneberg

Poëzie, straatpoëzie, gedicht, Merijn Hilte, Nijmegen

Op de lente, gedicht van Merijn Hilte
Gevonden op de kinderboerderij op De Goffert in Nijmegen

Op de lente, gedicht van Merijn Hilte, gevonden in Nijmegen

Categorie: poëzie Tags: Merijn Hilte, Nijmegen, stadsdichter

Muurmuseum: Gaudí in Nijmegen

4 maart 2022 door Peter Zunneberg

Muurmuseum, muurschildering, Ceciel Naalden, Nijmegen

Antoni Gaudí was een eigenzinnig architect. Daarvan getuigen de gebouwen die hij ontwierp, zoals de Sagrada Familia, de beroemde kathedraal in Barcelona die bijna een eeuw na zijn overlijden nog altijd niet voltooid is. Of zijn Casa Batllo waarvan het dak lijkt op een drakenrug en de balkons op maskers. Ook in de omgang met opdrachtgevers was Gaudí niet makkelijk. In het huis dat hij bouwde voor de adellijke familie Milà was geen rechte muur te vinden. Toen señora Milà vroeg of hij niet één rechte muur kon bouwen waar zij de piano tegen aan kon plaatsen, schijnt Gaudí te hebben gereageerd met een spottende vraag of zij geen fluit kon gaan spelen.
In opdracht van industrieel Eusebi Güell ontwierp Gaudí een stadspark. Op een groot braakliggend terrein bouwde Gaudí een bijzondere ingangspoort, enkele huisjes, enkele galerijen met op bomen en planten lijkende zuilen en een lange slingerende bank met mozaïek. Veel terra-kleurig mozaïek heeft geen vorm of voorstelling, maar het oogt, net als veel van Gaudí’s werk, bij uitstek organisch. In het mozaïek verwerkte hij wel kant-en-klare geëmailleerde medaillons, die zorgen voor een unieke uitstraling. Zijn ideeën voor het park schijnt Gaudí te hebben gebaseerd op wat hij tijdens zijn buitenlandse reizen, vooral naar Engeland, heeft gezien.

In de Jan van Speijkstraat in Nijmegen hebben buurtbewoners een stuk blinde muur onder handen genomen. Niet met mozaïek, maar met een muurschildering. En dan wel weer alsof het mozaïek is. Het is te grof voor een echt trompe-l’oeil, maar het is duidelijk wat het idee is. En net als bij Gaudí in Parc Güell zijn er hier en daar in het mozaïek medaillons verwerkt. Zo zien we een oudhollands, Delfts Blauw tegeltje en Zich wassende kat, naar een houtsnede van Julie de Graag. En hier werkt het trompe-l’oeil een stuk beter, want je denkt dat je naar een medaillon of in dit geval een ingelegd tegeltje kijkt, maar tegelijk zijn nog steeds de voegen zichtbaar. Dit verraadt een professionele hand, meer dan welwillende buurtbewoners voor elkaar zouden kunnen krijgen. Nu ken ik in Nijmegen een kunstenaar die zich gespecialiseerd heeft in decoratie schilderen: Ceciel Naalden. Een snelle blik op haar instagrampagina bevestigt mijn vermoeden. Ik vind het wel mooi hoe een muur in Nijmegen, via een associatie uit Barcelona en een detail van een houtsnede, leidt naar een Nijmeegse kunstenaar.

Details in een muurschildering die doet denken aan mozaïeken van Antoni Gaudí (links) zijn van de hand van decoratieschilder Ceciel Naalden (rechts)

Categorie: architectuur, Muurmuseum, schilderkunst Tags: Antoni Gaudí, Barcelona, Ceciel Naalden, Julie de Graag, Nijmegen

Volgende »

Categorie

  • architectuur
  • beeldhouwkunst
  • Dwarskijken
  • erfgoed
  • film
  • fotografie
  • Jaar van het boek
  • Kunstcolumn
  • literatuur
  • Muurmuseum
  • muziek
  • omgevingskunst
  • Op zoek naar Schwind
  • poëzie
  • schilderkunst
  • School en kunst
  • stedenbouw
  • street art
  • tekenkunst

Trefwoorden

Adolf Friedrich von Schack Amersfoort Amsterdam anoniem Arnhem Berlijn Den Bosch Den Haag Deventer Doetinchem Dordrecht Eindhoven Enschede Franz Schubert Gent Gorinchem H.H. ter Balkt haiku Hengelo Ida Gerhardt Ingmar Heytze Jaap Robben Jules Deelder Leeuwarden Leiden Maastricht Middelburg Moritz von Schwind München Naarden Nijmegen Nunspeet Oss Rome Rotterdam Rutger Kopland sonnet stadsdichter Tilburg Utrecht Venetië Watou Wenen Willem Wilmink Zutphen

Alle trefwoorden

Copyright Dorsoduro © 2022 · Ontwerp en realisatie: Bartswerk Grafisch, Interactief en Webdesign · Log in
[footer_backtotop]