Zeg Anatomische les van Rembrandt en je krijgt de vraag welke? Die van Dr. Tulp of die van Dr. Deyman. Maar er zijn meer anatomische lessen, bijvoorbeeld door Thomas Eakins. En net als bij Rembrandt zijn die goed gedocumenteerd.
[Lees meer…] overAnatomische lessenDe twee Rembrandts
Is het een goed idee om je kind te vernoemen naar een kunstenaar die je bewondert? Is het een stimulans om zelf ook grootse artistieke daden te verrichten? Of blijkt het een levenslange loodzware last. Dit is het verhaal van twee Rembrandts.
[Lees meer…] overDe twee RembrandtsWitte mannen
Een van de redenen dat Rembrandts Nachtwacht, ons ‘nationale’ schilderij, zo beroemd is, zit hem in de opstelling. Waar doorsnee schuttersstukken strak in het gelid – een beetje als een moderne elftalfoto – geposeerd waren, deed Rembrandt voorkomen alsof hij dit zooitje ongeregeld ’s avonds was tegengekomen. Nog steeds staan de belangrijkste personen in het midden, maar verder is het erg vernieuwend. Zo’n schuttersstuk is ook een momentopname. Je ziet in een oogopslag wie er op dat moment allemaal deel van uitmaakten. Anders is dat bij een portrettengalerij, waar juist beeltenissen te vinden zijn van personen die op enig moment dezelfde functie hebben vervuld.
[Lees meer…] overWitte mannenZelfonthoofding
Zelfportretten zijn niet meer weg te denken uit de kunstgeschiedenis. Rembrandt schilderde zichzelf zo’n vijftig keer. Daarnaast vereeuwigde hij zichzelf in 32 etsen en 7 tekeningen. Philip Akkerman, geboren in 1957, gaat nog veel verder. Hij schildert uitsluitend zichzelf, inmiddels duizenden malen. Toch is het genre waarschijnlijk niet zo oud als je misschien denkt. Jan van Eyck zou de eerste schilder kunnen zijn die zichzelf schilderde, als Man met rode tulband uit 1433 of weerkaatst in een spiegel in zijn beroemde Portret van Giovanni Arnolfini en zijn vrouw uit 1434. Er zijn archeologen die aannemen dat de klassieke beeldhouwer Phidias zichzelf heeft afgebeeld op een schild dat Athena Parthenos vast houdt, maar bewijzen daarvoor ontbreken.
In de renaissance kregen kunstenaars meer aanzien en werd het steeds meer gangbaar om als kunstenaar jezelf weer te geven. In de 14e eeuw zou beeldhouwer Andrea Orcagna een zelfportret gemaakt hebben. Naast Van Eyck wordt ook Jean Fouquet genoemd die rond 1450 een zelfportret geschilderd zou hebben. Zeker is dat Albrecht Dürer een aantal zelfportretten maakte en de eerste daarvan dateert van 1493.
Nijmeegse Nachtwacht
Nijmegen herstelt de nachtwacht heet het project dat geïnitieerd werd door Paul van den Broek en Dick van Aalst. Zij vroegen 25 Nijmeegse kunstenaar om een fragment van Rembrandts Nachtwacht uit te werken. Heel nauwgezet of juist heel vrij. Dat leverde een verrassend resultaat op met 25 prachtige verhalen.
Bij deze Nijmeegse Nachtwacht is een website gemaakt, waarvoor ik het voorwoord en een aantal catalogusteksten mocht schrijven.
Kijk snel op nijmeegsenachtwacht.nl.
