Caltavuturo is een stadje op Sicilië. Om er te komen rijd je van Palermo langs de noordkust van het eiland in oostelijke richting om vervolgens via een soort u-bocht zo’n zeshonderd meter hoger uit te komen. Ik verwacht niet dat ik die route ooit zal afleggen, enige aandrang om Caltavuturo te bezoeken heb ik niet. Ook de bewoners blijken niet enthousiast over Caltavuturo. Op 30 november 2021 (bron Wikipedia) woonden er 3599 mensen in Caltavuturo. Dat is fors minder dan in de hoogtijdagen, in 1951 was de bevolking ruimschoots het dubbele. Het is nu zelfs minder dan in 1861, toen Caltavuturo nog 4932 zielen telde. En toch heb ik een zwak voor Caltavuturo.

Een jaar of tien geleden ben ik begonnen met het verzamelen van ansichtkaarten uit Italië. Het is een soort reizen door het land van de laars vanuit je luie stoel. Daarbij kom je op plekken waar je echt, gegarandeerd, nooit naar toe zou gaan. Maar ook op plekken waar je zelf al diverse keren geweest bent. En die je nu toch weer anders ziet, omdat je kijkt via de ogen van anderen. Heel vaak laten de kaarten de toeristische highlights zien, tevens de topstukken uit de wereld van kunst en cultuur. Zo heb ik tientallen kaarten van Piazza en Basilica San Pietro in Rome, van de Ponte di Rialto in Venetië of van de Strada Gardesana Occidentale, de weg die zo schilderachtig langs de westkant van het Lago di Garda slingert.

Uit Caltavuturo heb ik slechts één kaart. Niet van de 9^e-eeuwse burcht, het Castello di Terravecchia, ook niet van een van de negen kerken die het stadje telt en waarvan de oudste dateert uit de 16^e eeuw. Zelfs niet van een van de feesten die het stadje toch nog rijk is. Nee, in Caltavuturo hebben ze een andere bezienswaardigheid vastgelegd, de Scuola Elementari. Nu schrijf ik al mijn hele werkzame leven over en voor het onderwijs. Dat iemand een voorstelling van een school zou uitkiezen om groeten aan een ander over te brengen, vind ik daarom leuk. Zelfs als je bedenkt dat we kijken naar een beetje een zielloos gebouw met een flinke rij geparkeerde auto’s. Het enige teken van leven komt van enkele argeloze voorbijgangers, niet van groep uitgelaten kinderen. En toch, hoe meer ik hier schrijf, des te nieuwsgieriger word ik naar Caltavuturo. En haar basisschool.

Gaggiano
Ook in Gaggiano, een kleine 20 kilometer ten zuidwesten van Milaan, is de school op een ansichtkaart gezet. Sterker nog, het betreft de Nuove Scuole, de nieuwe school. Nu is Gaggiano een plaats waar, anders in Caltavuturo, het aantal inwoners nog altijd groeit, sinds 1861 verdrievoudigd naar ruim 9000. Geen wonder dat er een nieuwe school nodig was. Die school bestaat nog altijd. Nu is het de Scuola Primaria di via Matteotti, die deel uitmaakt van het Istituto Comprensivo Leonardo Da Vinci. De kaart doet vermoeden dat hij zeker vijftig jaar oud is, maar op Google Maps is het gebouw te vinden en oogt het nog altijd fris. Hier ben ik dan vooral nieuwsgierig hoe de oude school eruit heeft gezien.