Dorsoduro

Cultuur ligt voor het oprapen

  • Home
  • Dwarskijken
  • Muurmuseum
  • Poëzie
  • Op zoek naar Schwind
  • Contact

Tegeltableau

21 februari 2020 door Peter Zunneberg 2 Comments

Tegels, Nijmegen, Radboud Universiteit

V.b.n.b. nr. 6 – 10

Tegels, Nijmegen

V.b.n.b. nr. 1 – 5

In  2013 bestond de Radboud Universiteit, in 1923 opgericht als Katholieke Universiteit Nijmegen, 90 jaar. Al sinds de jaren ’70 bevinden alle instituutsgebouwen, de aula, de universiteitsbibliotheek en het Radboudumc zich op de campus Heyendaal. Maar bij de oprichting van de universiteit was dat anders. Bij het jubileum in 2013 ontstond het idee om die geschiedenis van de universiteit in de stad zichtbaar te maken. De keuze viel op tegels die het verhaal vertelden van die plek.

Samen met Bea Ros kreeg ik de vraag om de teksten te schrijven voor de tegels. Twee A4’tjes met informatie terugbrengen tot maximaal negentig woorden, waarin de essentie van elke plek verteld moest worden. Het was een eervolle opdracht en sinds de plaatsing kan ik niet langs een tegel lopen zonder er even bij stil te staan.

Het is leuk om te zien dat de tegels worden opgemerkt. Tegelijk is het ook opmerkelijk dat het hele verhaal relatief onbekend is. Vandaar dit bericht met een overzicht van alle plekken waar de tegels te vinden zijn.

1.            Keizer Karelplein (voor het kantoor van ABN/Amro)
2.            Wilhelminasingel 13 (voor het Karel de Grote College)
3.            Molenstraat 37 (voor de kerk)
4.            Hoek Muchterstraat/Snijderstraat
5.            Van Schaeck Mathonsingel 4 (voor het kantoor van Dirkzwager)
6.            Oranjesingel 42
7.            Oranjesingel 3 (naast het kantoor van ING)
8.            Sint Annastraat 22
9.            Pater Brugmanstraat 45 *
10.          Van Slichtenhorststraat (voor Piushove)

Op de tegel in de Pater Brugmanstraat dat Godfried Bomans aldaar Erik of het klein insectenboek schreef. Dit blijkt niet helemaal juist te zijn. Bomans begon hier weliswaar met het boek, maar het leeuwendeel schreef hij elders. In een mooi verhaal op Neerlandistiek.nl vertelt Jos Joosten waar Bomans Erik of het klein insectenboek heeft voltooid.

Filed Under: erfgoed Tagged With: Nijmegen, Radboud Universiteit

Schelpenpaadjes

6 december 2019 door Peter Zunneberg Leave a Comment

Pas hoorde ik iets over een kunsthistoricus gespecialiseerd in de Middeleeuwen, die wees op de betekenis van Q8. Een letter en een cijfer, die als je ze op zijn Engels uitspreekt klinken als het land waar de olie vandaan komt. Kort daarop zag ik, op bezoek in Steyl op een van de luiken van het Missiemuseum een grote schelp. En ineens ging me een licht op, over de middeleeuwen en een ánder oliebedrijf.

[Read more…]

Filed Under: erfgoed, schilderkunst Tagged With: Jacobus Maior, Santiago de Compostela, Shell

Muurmuseum: Bibliotheek van Anouk de Clercq

11 juli 2019 door Peter Zunneberg

Anouk de Clercq, Gent, muurkunstwerk
Ooit bezat de Sint-Pietersabdij in Gent een uitgebreide bibliotheek. De topstukken van die bibliotheek bevinden zich tegenwoordig in de collectie van de de Universiteit Gent. Vlakbij de Sint-Pietersabdij staat de Boekentoren, het bibliotheekgebouw dat schilder-architect Henry van de Velde in 1933 speciaal ontwierp voor de boeken van het Instituut Kunstgeschiedenis en Oudheidkunde. Als eerbetoon aan deze plek van boeken en kennis ontwierp Anouk De Clercq voor de parkeergarage onder het Sint-Pietersplein een wandversiering, die je het gevoel geeft om in een enorme bibliotheek rond te lopen.

Anouk De Clercq, Gent

Filed Under: erfgoed, Muurmuseum, schilderkunst Tagged With: Anouk De Clercq, Gent

De Habsburgse kin en het Nijmeegse straatbeeld

2 april 2019 door Peter Zunneberg Leave a Comment

Aan het eind van de wandeling met ons zondagochtendwandelclubje liepen we door de Roukensstraat. Het was stralend weer en we genoten van de zon. Hoog in een gevel viel me een medaillon op. Ik maakte er een foto van en dacht er niet meer aan. Maar pas kwam ik de foto weer tegen en het medaillon intrigeerde me. Wie was daar afgebeeld en waarom? Ik postte de foto op social media en stelde mijn vraag.
Medaillon, NijmegenEen van de antwoorden luidde Karel V. Toen ik zelf uitgebreider ging zoeken kwam ik die naam ook tegen. Ik las bovendien dat er nog een tweede medaillon is, in de Dominicanenstraat en voor zover vanaf de straat te zien, identiek. Het huis in de Roukensstraat dateert van 1905, in de Dominicanenstraat van 1903. Dat komt qua tijd redelijk overeen. Maar verder leidde het spoor niet.
Is er dan wellicht een afbeelding te vinden van het medaillon met aanvullende informatie? Nee, maar met dat ik zocht op portretten van Karel V schoot me weer iets te binnen. Karel V was een Habsburger en één van de machtigste heersers die Europa ooit gezien heeft. Om de macht vast te houden huwden Habsburgse neven en nichten geregeld, daarmee erfelijke eigenschappen, zoals een vooruit stekende kin, uitvergrotend. Met een baard wisten de mannen dit gebrek enigszins te maskeren. Kon ik hiermee de geportretteerde indentificeren?
Karel V, NijmegenProbleem met de medaillons is dat ze zo hoog hangen dat het lastig is om ze kritisch te bekijken. In ieder geval heeft de afgebeelde man een baard. Dan maar eens kijken langs een andere route. Is er überhaupt aanleiding om Karel V in Nijmegen af te beelden? Daarover kun je aan het begin van de twintigste eeuw twisten. Maar zeker is dat Karel ooit Nijmegen bezocht, in 1546. Het is om die reden dat Karel is terug te vinden aan de gevel van het stadhuis. In 1953 beeldhouwde Albert Termote acht vorsten die ooit de scepter zwaaiden over Nijmegen en de rest van het land. Een van hen is Karel V en we kunnen gerust stellen dat Termote mild is geweest. Maar ook is duidelijk dat er nog geen enkel bewijs is voor de identificatie van Karel V op de beide medaillons.
Vanochtend stond ik in de Dominicanenstraat nog eens naar de gevel te kijken toen net een bewoner naar buiten kwam. ‘Keizer Karel’, zei hij. Welke vroeg ik, om verwarring te voorkomen. ‘Zijn er meer dan?’ Plots drong tot me door dat het misschien wel gewoon Karel de Grote is. Dus nu maar eens kijken of ik daar bevestiging voor kan vinden.

Filed Under: architectuur, beeldhouwkunst, erfgoed, Kunstcolumn Tagged With: Karel V, Nijmegen

Boer Stip

22 maart 2019 door Peter Zunneberg Leave a Comment

Twee pagina’s kreeg ze vanochtend in De Volkskrant: Yayoi Kusama. Ik had nog nooit van haar gehoord. Tot drie weken geleden, toen één van haar werken mij opviel in Gent. Daar maakte Dots, eigendom van de Collectie Voorlinden, deel uit van de expositie Prikkels in Museum Dr. Guislain.
“Alles om ons heen tintelt en zindert. Digitale schermen lichten op. Neuronen knetteren onder de hersenpan. Zintuigen raken overweldigd. Sommigen duiken gretig in die overvloed aan stimuli, anderen gaan kopje onder of zoeken soelaas in een prikkelarme omgeving”, schrijft het museum op zijn website.
Dots, Yayoi KusamaKusama, die vandaag negentig wordt en al sinds haar jeugd geplaagd wordt door hallucinaties, bedacht haar eigen manier om de alledaagse werkelijkheid te bezweren: stippen zetten, oneindig veel stippen zetten. Op doek, op pompoenen of op naakte mensen, zoals in 1967 op kunstenaar Jan Schoonhoven. Stippen zijn een symbool van vrede, aldus Kusama.
In het artikel van Anna van Leeuwen lezen we dat Kusama al sinds 1977 woont in een psychiatrisch ziekenhuis in Tokio en zich dagelijks wijdt aan haar kunst. In dat opzicht was haar werk in Gent zeer op zijn plaats. Jozef Guislain was psychiater in Gent. Het museum dat zijn naam draagt, maakt deel uit van een groot complex, waar ook een psychiatrisch ziekenhuis is gevestigd. Het museum organiseert tentoonstellingen rond thema’s die rechtstreeks met de menselijke geest te maken hebben. Zoals nu dus Prikkels.
Bij het zien van het werk van Yayoi Kusama, en nu, na het lezen van het artikel nog meer, moest ik terugdenken aan een bezoek dat ik ruim acht jaar geleden aan een erfgoedproject bracht. In Zutphen, in de wijk de Hoven, staat de boerderij die ooit behoorde aan Herman Kip. Kip leidde er een kluizenaarsbestaan. Zo ongeveer de hele inventaris van de boerderij was in het najaar van 2010 nog hetzelfde als vijftig, zestig, misschien wel zeventig jaar eerder. Hoewel, niet helemaal. Herman ‘Boer’ Kip, die in 2006 overleed, was na de dood van zijn vader, zo’n 25 jaar eerder, gaan schilderen. Gebruiksvoorwerpen als kasten, borden, klompen en melkbussen beschilderde hij met naïeve voorstellingen. Maar soms ging hij simpeler te werk en zette hij bijna dwangmatig stippen. Van Kusama wordt beweerd dat zij lijdt aan horror vacui, angst voor de leegte. Dat lijkt ook zeker op te gaan voor Herman Kip. Om daar bewijs van te krijgen is een bezoek aan zijn boerderij, waar inmiddels een museum van is gemaakt, de moeite waard. Hier kan men kennis maken met de wonderlijke wereld van Herman Kip.
Ik vond het eigenlijk wel een verrassend inzicht, dat twee mensen, onafhankelijk van elkaar, eenzelfde vorm kiezen om hun angsten te bezweren. Maar meer nog dat om de één meewarig wordt gelachen, terwijl voor het werk van de ander kapitale bedragen worden betaald.

Filed Under: erfgoed, Kunstcolumn, schilderkunst Tagged With: Gent, Herman Kip, Yayoi Kusama, Zutphen

« Previous Page
Next Page »

Categorie

  • architectuur
  • beeldhouwkunst
  • Dwarskijken
  • erfgoed
  • film
  • fotografie
  • Jaar van het boek
  • Kunstcolumn
  • literatuur
  • Muurmuseum
  • muziek
  • omgevingskunst
  • Op zoek naar Schwind
  • poëzie
  • schilderkunst
  • School en kunst
  • stedenbouw
  • street art
  • tekenkunst

Trefwoorden

Amsterdam anoniem Arnhem Gent Hengelo Leiden Moritz von Schwind Nijmegen stadsdichter Utrecht

Alle trefwoorden

Copyright Dorsoduro © 2021 · Ontwerp en realisatie: Bartswerk Grafisch, Interactief en Webdesign · Log in
[footer_backtotop]