Vorig jaar april onthulde Natasha Bennink in Harderwijk twaalf beelden die het verhaal van de stad vertellen. Een van die verhalen is van Ezechiël de Lange. De Lange, een jood die handelt in lompen, oud ijzer en oud papier. Hij geeft vioolles aan de muziekschool in Harderwijk en is hartstochtelijk supporter van voetbalvereniging VVOG, waarvan zijn zoon Appie een van de oprichters is. In april 1943 meldt hij zich bij Kamp Vught, zoals door de Duitse bezetter bevolen is. Voor zijn vertrek geeft hij zijn viool in bewaring. Van Vught gaat het naar Kamp Westerbork en vandaar naar Sobibor, waar Ezechiël de Lange op 14 mei vermoord wordt. Bennink heeft hem geportretteerd, zoals hij misschien het meest bekend was: viool spelend. Maar dan zonder zijn viool, het instrument dat voor een deel De Langes identiteit bepaalde en dat de oorlog wél overleefde.
[Lees meer…] overDe kunst van het weglatenPietà
In januari 1989 moest ik als tweedejaars student kunstgeschiedenis kiezen tussen twee werkgroepen Middeleeuwen. Dat er een over sneeuwpoppen ging, vond ik dermate intrigerend, dat ik mijn keuze direct gemaakt had. We lazen De sneeuwpoppen van 1511 van Herman Pleij, over Dwonder van claren ijse en snee, een gedicht van 34 strofen van twaalf regels van de Brusselse stadsrederijker Jan Smeken. Het verhaalt over het sneeuwpoppenfestival dat in de strenge winter van 1511 in Brussel georganiseerd werd.
[Lees meer…] overPietàDobbelstenen
In een reactie op ons jaaroverzicht schreef een oom van mij, oud-wiskundeleraar, dat hij zich in 2022 uitgebreid bezig had gehouden met Platonische lichamen. Het zijn schitterende voorbeelden van wiskundige schoonheid, die wel een plaatsje verdienen op Dorsoduro, zo schreef hij. Nu ben ik nooit een ster in wiskunde geweest en dus moest ik opzoeken wat Platonische lichamen überhaupt zijn. Bij regelmatige veelvlakken, waarvan de kubus ongetwijfeld het bekendste voorbeeld is, kon ik me iets meer voorstellen. En dodecaëder heb ik altijd een buitengewoon intrigerend woord gevonden. Het blijkt een regelmatig twaalfvlak dat bestaat uit twaalf vlakken met elk vijf hoekpunten. Maar een mogelijkheid om er in kunsthistorische context iets zinnigs over te zeggen, zag ik niet.
[Lees meer…] overDobbelstenenDaphne
Afgelopen najaar bezocht Stijn Zunneberg Salerno. Naast veel straatpoëzie fotografeerde hij daar diverse muurschilderingen, zoals deze van een vrouw die transformeert in plantaardige motieven. Het is het verhaal van de bosnimf Daphne, die tegen haar wil belaagd wordt door de god Apollo. Dat zou je nu grensoverschrijdend gedrag noemen, maar het slachtofferschap van Daphne is nog groter. Apollo’s onvermoeibare jacht is veroorzaakt door de god van de liefde Eros, over wiens boogschutterskwaliteiten Apollo zich nogal laatdunkend heeft uitgelaten. Dus Eros mikt op de onschuldige Daphne, Apollo wordt tot over zijn oren verliefd, maar Daphne wordt niets gevraagd. Op haar roep om hulp reageert Daphnes vader, de riviergod Peneus: hij verandert zijn dochter in een boom, een laurierboom om precies te zijn. En daar wordt het verwarrend want Daphne blijkt ook de naam van een plantengeslacht in de peperboompjesfamilie te zijn en niet, zo als voor de hand liggend zou zijn in de laurierfamilie.
[Lees meer…] overDaphneOdalisk
Zijn twee zusters van Napoleon verantwoordelijk voor street art in Nijmegen Oost? De vraag is even onzinnig als intrigerend. Natuurlijk zijn ze niet verantwoordelijk, ze zijn immers allebei al bijna tweehonderd jaar dood. En toch zit er misschien wel een kern van waarheid in.
[Lees meer…] overOdalisk