Tussen 1786 en 1788 reisde Johann Wolfgang Goethe door Italië. Hij schreef erover in zijn Italienische Reise, dat wonderlijk genoeg pas ruim 25 jaar later, in twee delen tussen 1813 en 1817, verscheen. Wat hier van belang is, is het motto, Et in Arcadia ego, Auch ich (war) in Arkadien. Erg origineel was dat niet, de schilder Giovanni Francesco Barbieri, beter bekend als Guercino, schilderde al in het begin van de 17^e eeuw een doek met deze titel. Maar het zegt veel over hoe Goethe Italië zag. Arcadië is al sinds de klassieke oudheid een ideaal-landschap, dat bijvoorbeeld door de Romeinse dichter Vergilius werd bezongen in de vorm van idyllen, korte gedichten met beschrijvingen van landschappen in een lieflijke en vredige stijl. Bij Thomas Eakins zien we iets we iets van die idylle in zijn schilderij Arcadia, waar een naakte jongeman op een fluit speelt, twee andere aan zijn voeten liggen, waarbij een van hen een panfluit bespeelt.

Morgen
In 1808 schilderde Philipp Otto Runge Der Morgen. Enkele jaren daarvoor had Runge kennis gemaakt met Goethe. Ze troffen elkaar af en toe, maar onderhielden een zeer frequente briefwisseling. Bij een ontmoeting, maar misschien ook per post heeft Runge Goethe vier etsen cadeau gedaan met het thema Tageszeiten. Die Morgen is daar ongetwijfeld de eerste van die Runge schilderde. Aan de andere drie is hij waarschijnlijk niet toegekomen, Runge overleed in 1810 aan tbc.
In Der Morgen staat de geboorte centraal. We zien een jong kind in het gras liggen, geflankeerd door twee putti. Over wie de vrouwenfiguur in het midden moet voorstellen, lopen de meningen uiteen. Het zou Aurora kunnen zijn, de Romeinse godin van de dageraad. Maar er is ook gesteld dat het de maagd Maria is, wat maakt dat het kind Jezus is. De hele voorstelling baadt in een hemels licht, waarin een koor van engelen dartelt.
Of de voorstelling al dan niet allegorisch of religieus geïnterpreteerd moet worden, doet er eigenlijk niet zo veel toe. Waar het om draait is de puurheid, de onschuld, het onbedorvene van en pasgeborene. En dat sluit aan bij de ideeën van de idylle en Arcadië. Bij Eakins zien we daarvan een idealisering, waar de jongelingen dat hebben vast weten te houden.

De Lindenberg
En dat brengt ons bij Krijn Giezen. In 1972 werd in Nijmegen cultureel centrum De Lindenberg gebouwd, naar een ontwerp van architect Wout Eijkelenboom. Bij het bouwen had men rekening te houden met een hoogteverschil van zeven meter, wat terug te zien is in de vele trappen in het gebouw. Lang was in De Lindenberg de muziekschool, de bibliotheek en de vrije academie gevestigd. De bibliotheek is inmiddels verhuisd, maar De Lindenberg is nog altijd centrum voor de kunsten, met tal van lokalen voor muziekles, diverse ruimtes voor theater en een restaurant.

Bij de bouw werd Giezen, mogelijk in het kader van de percentageregeling gevraagd om een kunstwerk te maken. Giezen wordt gezien als een van de wegbereiders van de land art en de ecologische kunst in Nederland. Hij kwam met acht bronzen platen, die tussen twee uitstekende delen van het gebouw op een muur werden gemonteerd. Het heeft iets weg van een lambrisering. Op de platen zijn vooral bloemmotieven te zien. Maar ergens daartussen zien we twee kinderen. Een speelt er fluit, de ander leest een boek. Het is het idyllische beeld van het kind dat hier, op deze plek, het schone en het mooie kan leren. Misschien misschien leverde Giezen met zijn werk met florale motieven ook kritiek op de strakke bakstenen omgeving waarin alles betegeld was. Het zou hem waarschijnlijk deugd hebben gedaan – Giezen overleed in 2011 – dat zijn werk inmiddels hoger op de wand is aangebracht en dat direct ervoor een bak met weelderig groen is ingericht.

Bedreigd
Nu zijn er plannen om De Lindenberg ingrijpend te renoveren dan wel te slopen en er een nieuw gebouw neer te zetten. Op internet vond ik een overzicht van wandgebonden kunst, waartoe ook Giezens kunstwerk behoort. Opmerkelijk is de laatste kolom waarin de waardering vermeld staat door een expertteam. ‘Laag’ staat er achter het werk van Krijn Giezen. Het is te hopen dat het werk, ook gezien Giezens aandacht voor duurzaamheid, in de plannen opnieuw een plek krijgt.