Dorsoduro

Cultuur ligt voor het oprapen

  • Home
  • Dwarskijken
  • Muurmuseum
  • Poëzie
  • School en kunst
  • Contact

Muurmuseum: Tito/Mulk

16 mei 2022 door Peter Zunneberg Reageer

Muurmuseum, Titi/Mulk, Parijs

Si vous trouvez que la culture coûte cher, essayez l’ignorance (Als u vindt dat cultuur veel kost, probeer dan eens domheid). In de Rue de Croulebarbe in het dertiende arrondissement van Parijs vond Wieteke van Zeil street art, een muurschildering van Tito/Mulk. De tekst was me uit het hart gegrepen, dus ik geef hem graag een plek in mijn Muurmuseum. Stupiditeit kost een samenleving immers altijd meer dan cultuur.
Wat zien we? Een opengeslagen boek in een soort aureool dat zweeft boven een dynamische verzameling van figuren en motieven. Het boek zou je kunnen zien zien als symbool voor het belang van kennis. Verder herkennen we boven de t en de r van ’trouvez’ kapitein Haddock, de altijd origineel vloekende metgezel van Kuifje. Ook hier lijkt hij zich danig op te winden.
Rechts in de voorstelling zien we een mannentorso met in de rechterhand een portret, onmiskenbaar Vincent van Gogh. Het bovenlijf met de hand zijn onmiskenbaar, ook zonder hoofd, afkomstig van David van Michelangelo, aan wiens werk ook de gebogen linkerarm en het been herinneren, namelijk zijn beelden in de Cappelle Medicee in Florence. En zo zijn er nog diverse details die op zijn minst uitnodigen tot associatie.
De muurschildering is gemaakt door het Franse street art-duo Tito/Mulk. Volgens hun website halen ze hun inspiratie uit superhelden en monsters en uit een mix van seks, drugs, poëzie en geweld. Hun werk duiden ze als een visie op chaos, niet gestoord door een overvloed aan details. Wie dit werk bekijkt, zal onmiddellijk begrijpen wat ze bedoelen. En toch hebben ze hier een uitgesproken boodschap: cultuur kan ons redden, ongeacht hoeveel het moet kosten.
Overigens kunnen we binnenkort in Nederland ook kennismaken met Tito/Mulk. Op initiatief van het Groninger Museum en aansluitend op een tentoonstelling aldaar is het duo nog een week bezig om in de Antaresstraat, in de wijk Paddepoel, een muurschildering te realiseren. Het zal hun eerste werk in Nederland zijn.

Categorie: beeldhouwkunst, schilderkunst, street art Tags: Groningen, Michelangelo, Parijs, Tito/Mulk, Vincent van Gogh

Dwarskijken: Babel

6 februari 2022 door Peter Zunneberg Reageer

Forum Groningen van NL Architects heeft veel weg van de Toren van Babel zoals Adriaen van Stambemt die ooit schilderde.

Wie – zoals ik – de afgelopen jaren Hamburg heeft bezocht, heeft zeer waarschijnlijk – net als ik –  de moeite genomen om in Hafen City de Elbphilharmonie te bekijken. Jarenlang was Sydney Opera House van Jørn Utzon de meest bijzondere concertzaal ter wereld, maar sinds 2016 maakt de Elbphilharmonie aanspraak op dit predicaat. Verantwoordelijk voor de concertzaal zijn de Zwitserse architecten Jacques Herzog en Pierre de Meuron. Het project in Hamburg was niet onomstreden, omdat de bouwkosten zeven keer het geraamde bedrag van 114 miljoen euro bedroegen.
Een ander project van Herzog en De Meuron is ook niet onomstreden: de Tour Triangle in Parijs. In 2009 werd de 140 meter hoge woontoren waar ook kantoorruimte en horeca zal komen, al ontworpen. Maar allerlei bezwaarprocedures hebben ervoor gezorgd dat het project nog steeds niet van start is gegaan. Maar het is zeer waarschijnlijk dat de bouw in 2022 gaat beginnen.
Ik zag pas een artist impression van de driehoekige toren en moest direct denken aan Groningen. Daar staat sinds 2019 Forum Groningen, een soort cultureel centrum, met onder meer de openbare bibliotheek. Het is een ontmoetingsplek voor de Groningers en de bezoekers van de stad. En – het moet gezegd – het gebouw, ontworpen door NL Architects, is spectaculair. Tegelijkertijd domineert het het centrum op een manier die grenst aan hoogmoed en grootheidswaan. Een beetje zoals de driehoekige toren van Herzog en De Meuron.
En dat idee van grootheidswaan wordt nog eens versterkt als we er een schilderij naast leggen. Het toont een scène gebaseerd op een verhaal uit het Bijbelboek Genesis. Na de Zondvloed spraken alle mensen nog dezelfde taal. Ze stelden voor om een stad te bouwen die zo hoog reikte dat zij hem altijd terug konden vinden. God strafte die hoogmoed af door ze verschillende talen te laten spreken, waardoor ze elkaar niet meer verstonden. Het werd het verhaal van de Toren van Babel. Aan het eind van de 16e eeuw en het begin van de 17e eeuw was het thema mateloos populair. Ook dat levert een spraakverwarring op. Is dit schilderij gemaakt door Pieter Brueghel (de oude of de jonge), zoals de meeste commerciële websites beweren. Of is het van Joos de Momper, Hendrick van Cleve, van Lucas of Marten van Valckenborch, die allen geregeld Torens van Babel schilderden? Op de website van de RKD vind ik het meest betrouwbare antwoord: het wordt toegeschreven aan Adriaen van Stalbemt, een schilder die in 1580 werd geboren in Antwerpen en daar in 1663 overleed. Het is vooral de groep mensen linksvoor die overeenkomt en die Van Stalbemt als maker bevestigt. Want een exacte kopie van het schilderij is het niet: er is een duidelijk verschil in hoogte van de torens. Je kunt je afvragen of het überhaupt uitmaakt wiens Toren van Babel ik kies als illustratie bij een stuk over hoogmoed in de architectuur. Nou zijn bijna alle geschilderde torens conisch, terwijl deze van Van Stalbemt recht is en juist daardoor lijkt hij model te hebben gestaan voor het Forum Groningen.

Twee keer Toren van Babel van Adriaen van Stalbemt

Je zou van elke toren kunnen zeggen dat hij iets van hoogmoed uitstraalt, omdat hij altijd zichtbaar moet zijn als bindend element voor een groep mensen. De alsmaar groter wordende technische mogelijkheden leiden in de architectuur al heel lang tot steeds meer bravoure en misschien ook wel hoogmoed. Eigenlijk is het een wonder dat het tot de 21e eeuw geduurd heeft voor men daadwerkelijk torens van Babel ging bouwen naar geschilderde voorbeelden.        

Categorie: architectuur, schilderkunst Tags: Adriaen van Stambemt, Groningen, Jacques Herzog, NL Architects, Parijs, Pierre de Meuron

Poëzie (321): Nieuwenhuis

25 april 2018 door Peter Zunneberg

Poëzie, gedicht, Groningen, Stefan Nieuwenhuis, stadsdichter

Groninger Forum, gedicht van Stefan Nieuwenhuis
Gevonden op een tijdelijk bouwwerk op de Grote Markt in Groningen
Stefan Nieuwenhuis, Groningen

Categorie: poëzie Tags: Groningen, stadsdichter, Stefan Nieuwenhuis

Poëzie (314): Wilmink

28 maart 2018 door Peter Zunneberg

Poëzie, gedicht, Willem Wilmink, Groningen
Regel uit Ben Ali Libi, gedicht van Willem Wilmink
Gevonden in de Ruiterstraat in Groningen

Poëzie, gedicht, Willem Wilmink, Groningen

Categorie: poëzie Tags: Groningen, Willem Wilmink

Categorie

  • architectuur
  • beeldhouwkunst
  • Chronogram
  • Dwarskijken
  • erfgoed
  • film
  • fotografie
  • Jaar van het boek
  • Kunstcolumn
  • literatuur
  • Muurmuseum
  • muziek
  • omgevingskunst
  • Op zoek naar Schwind
  • poëzie
  • schilderkunst
  • School en kunst
  • stedenbouw
  • street art
  • tekenkunst

Trefwoorden

Adolf Friedrich von Schack Amersfoort Amsterdam anoniem Arnhem Berlijn Den Bosch Den Haag Deventer Doetinchem Dordrecht Eindhoven Enschede Franz Schubert Gent Gorinchem H.H. ter Balkt Harderwijk Hengelo Ida Gerhardt Ingmar Heytze Jaap Robben Jules Deelder Leeuwarden Leiden Maastricht Michelangelo Middelburg Moritz von Schwind München Naarden Nijmegen Nunspeet Rome Rotterdam sonnet stadsdichter Tilburg Utrecht Venetië Venlo Watou Wenen Willem Wilmink Zutphen

Alle trefwoorden

Copyright Dorsoduro © 2023 · Log in