Dorsoduro

Cultuur ligt voor het oprapen

  • Home
  • Dwarskijken
  • Muurmuseum
  • Poëzie
  • School en kunst
  • Contact

Muurmuseum: Erasmus

6 maart 2020 door Peter Zunneberg Reageer

Desiderius Erasmus, Hans HolbeinHer en der lees ik dat Desiderius Erasmus, de beroemde humanist uit Rotterdam, er gedurende zijn leven een uitgebreide correspondentie op nahield. Ook stuurde hij zijn penvrienden portretten van zichzelf. Die gewoonte groeide toen hij zich in 1521 vestigde in Basel, waar hij kennismaakte met de schilder Hans Holbein. Holbein schilderde drie portretten van Erasmus die veelvuldig werden gekopieerd in de werkplaats van de schilder. Erasmus en Holbein hadden een goede band. Toen de schilder naar Engeland verhuisde, had hij een aanbevelingsbrief van Erasmus voor Thomas More op zak, waardoor deze de schilder enige tijd onderdak bood. In Engeland nam de roem van de schilder nog toe, onder meer door het staatsieportret dat hij maakte van Henry VIII.

Desiderius Erasmus, Hans Holbein, Nijmegen, ErasmusgebouwIn 1974 besloot de Katholieke Universiteit Nijmegen een hoge toren te bouwen, waar alle humaniora-studies een plek kregen. In 2019 werd de ingangspartij ingrijpend gewijzigd. Een groot gedeelte van de glazen pui werd vervangen door een corten-stalen wand. In die wand aan de zijkant van het Erasmusgebouw zijn met gaatjes de contouren zichtbaar gemaakt van Erasmus. Wie het ontworpen heeft is onbekend. En hoewel Erasmus de verkeerde kant opkijkt, is wel duidelijk te zien dat de ‘tekening’ een kopie is van het portret van Holbein, dat in de National Gallery in Londen te zien is. Dus bijna vijf eeuwen nadat de schilder bijdroeg aan de bekendheid van Erasmus, doet hij dat nu in Nijmegen opnieuw.

Categorie: Muurmuseum, schilderkunst Tags: Desiderius Erasmus, Erasmusgebouw, Hans Holbein, Nijmegen

Campus mineralis

18 juni 2019 door Peter Zunneberg

Fantasieloos, lelijk, blokkendozen, snel afbreken. Het toppunt was ‘misdaad tegen de menselijkheid’. Over weinig zaken hebben zo veel mensen een oordeel als over moderne architectuur. Nu heb je als architect te maken met zeer uiteenlopende zaken.
Allereerst moet je ontwerp technisch deugen, het mag niet op een andere manier gebreken vertonen, laat staan instorten. Denk aan de Ponte Morandi in Genua. Behalve de slachtoffers die daar te betreuren zijn geweest, heeft het instorten van de brug de hele stad ontwricht. En dat nu al bijna een jaar.

Architectuur, HuissenEen ontwerp moet voldoen aan een programma van eisen, maar ook nog passen binnen het budget. Nu zijn er architecten die daar maling aan hebben. Santiago Calatrava is er een berucht voorbeeld van. Zijn ontwerpen, zoals station St-Guillemin in Luik of de Oculus in New York zijn zonder meer eye-catching en breathtaking, maar dat de kosten vaak de pan uit rijzen, daarover bekommert hij zich niet. En als het misgaat op de techniek, zoals in Venetië waar de oevers onder de door hem ontworpen brug beginnen te wijken, wijst hij ook elke verantwoordelijkheid van de hand.

Verder moeten gebouwen voldoen aan de eisen van deze tijd. Interessant is de discussie rond veel stations. Reizigersstromen van nu zijn niet hetzelfde als vijftig of honderd jaar geleden. Dan kun je het station steeds een beetje aanpassen, zoals in Nijmegen en dan deugt het niet, want het is niet mooi. Of je zet er een heel nieuw station neer, zoals in Breda of Arnhem, en dan deugt het niet, omdat de reizigers te lang te veel overlast ervaren. En als je, zoals Michel Huisman in Heerlen, een fraai geïntegreerd ontwerp maakt voor wonen, werken en reizen, deugt het niet omdat hij geen architect is.

Bijzonder is hoe de eisen van de tijd, maar ook de waardering voor gebouwen veranderen. In 1974 werd in Nijmegen het Erasmusgebouw opgeleverd. Een toren van twintig verdiepingen, geheel gebouwd volgens de regels van het functionalisme: een onzichtbaar centraal frame, dat het hele gebouw draagt. Hierdoor kan op elke verdieping, zonder al te veel problemen, de indeling volledig aangepast worden. Nog voor de oplevering werd een begin gemaakt met de bouw van de Thomas van Aquinostraat. De architectuur moest menselijker: geen grote kolossen, maar een prettige omgeving, laagbouw, met straatjes, veel kunst. Maar juist die bebouwing bleek niet meer te voldoen, is gesloopt en wordt vervangen, terwijl het Erasmusgebouw nog fier overeind staat.

Het valt allemaal niet mee om architect te zijn. Want zelfs als het allemaal lijkt te deugen, kan het nog mis gaan. In Loovelden, een nieuwbouwwijk bij Huissen, staan vier appartementencomplexen. Door vormen en materiaalgebruik is direct duidelijk dat ze van dezelfde architect zijn. Ik heb helaas nergens kunnen vinden wie de complexen ontwierp. En dat is ergens maar goed ook. De architect heeft gestreefd naar eenheid in verscheidenheid. Daar is hij goed in geslaagd, maar hij vond dat niet genoeg, de verscheidenheid mocht nog wat meer nadruk krijgen. Vandaar dat alle vier de blokken een soort steunkleur en een naam hebben gekregen: rood – Aqua, groen – Terra, geel – Ignis, blauw – Axis. Vier kleuren, vier elementen, moet de architect gedacht hebben. Maar wacht eens, water, aarde, vuur en … hemelboog, uitspansel? Het Latijnse woord voor het element lucht is aer, waar bijvoorbeeld het Engelse air rechtstreeks van is afgeleid. Jammer, toch een smetje op je ontwerp, hoewel het weinig mensen meer zal opvallen. Ja, de architectuur is een mijnenveld. Een Campus mineralis, zoals de Huissense ‘latinist’ het waarschijnlijk zou noemen.

Categorie: architectuur, Kunstcolumn Tags: Erasmusgebouw, Heerlen, Huissen, Nijmegen, Radboud Universiteit, Santiago Calatrava

De anamorfosen van de Radboud Universiteit

13 januari 2015 door Peter Zunneberg

Change perspective! Met die slogan wil de Radboud Universiteit de komende jaren studenten en medewerkers aan zich binden. Niet langer de wetenschap benaderen vanuit vaste gezichtspunten, maar vraagstukken ook eens van een andere kant bekijken. Om dat idee te benadrukken heeft de universiteit enkele tijdelijke kunstwerken laten maken. 3D-tekeningen worden ze genoemd. Maar het zijn geen drie dimensies, de werken zijn zo plat als een dubbeltje. Ze wekken alleen de indruk van diepte, het is een soort gezichtsbedrog dat je trompe-l’oeil zou kunnen noemen.  [Lees meer…] overDe anamorfosen van de Radboud Universiteit

Categorie: omgevingskunst, schilderkunst Tags: anamorfose, Berlijn, Erasmusgebouw, Hans Holbein, Matthew May, Nijmegen, Radboud Universiteit

Erasmusgebouw – Van Heyendael naar Manhattan en terug

21 december 2014 door Peter Zunneberg

In augustus 1987 kwam ik naar Nijmegen om kunstgeschiedenis te studeren. Op de eerste dag van de introductie stond een bezoek aan het Erasmusgebouw gepland. Vanaf de twintigste verdieping had je een prachtig uitzicht over de stad. En de twaalfde verdieping zou voor zes jaar ons ‘thuis’ zijn. We werden er warm welkom geheten. Maar met meteen ook een ferme waarschuwing, zo herinner ik me. ‘Jullie hebben gekozen voor een letterenstudie, dus jullie zullen de komende jaren heel veel moeten lezen.’ Met de studie is het goed gekomen en met het lezen ook. [Lees meer…] overErasmusgebouw – Van Heyendael naar Manhattan en terug

Categorie: architectuur Tags: Chris Knol, Erasmusgebouw, New York, Nijmegen, Radboud Universiteit

Categorie

  • architectuur
  • beeldhouwkunst
  • Chronogram
  • Dwarskijken
  • erfgoed
  • film
  • fotografie
  • Jaar van het boek
  • Kunstcolumn
  • literatuur
  • Muurmuseum
  • muziek
  • omgevingskunst
  • Op zoek naar Schwind
  • poëzie
  • schilderkunst
  • School en kunst
  • stedenbouw
  • street art
  • tekenkunst

Trefwoorden

Adolf Friedrich von Schack Amersfoort Amsterdam anoniem Arnhem Berlijn Den Bosch Den Haag Deventer Doetinchem Dordrecht Eindhoven Enschede Franz Schubert Gent Gorinchem H.H. ter Balkt Harderwijk Hengelo Ida Gerhardt Ingmar Heytze Jaap Robben Jules Deelder Leeuwarden Leiden Maastricht Michelangelo Middelburg Moritz von Schwind München Naarden Nijmegen Nunspeet Rome Rotterdam sonnet stadsdichter Tilburg Utrecht Venetië Venlo Watou Wenen Willem Wilmink Zutphen

Alle trefwoorden

Copyright Dorsoduro © 2023 · Log in