Jaar van het boek

29 december: Wouters

29 december 2016 door Peter Zunneberg

Rik Wouters (1882 – 1916), Lezende vrouw, Koninklijk Museum voor Schone Kunsten, Antwerpen

Wouters werd geboren in Mechelen.Op zijn zeventiende ging hij naar de Brusselse academie, waar hij zich niet echt op zijn plek voelde. Wel trof hij er het model Hélène Philomène Lionardine Duerinckx, kortweg Nel, die zijn echtgenote en muze zou worden. Wouters werd schilder en beeldhouwer. Vanwege zijn gezondheid werd hij niet opgeroepen voor militaire dienst tijdens de Eerste Wereldoorlog. Het stel verhuisde naar Amsterdam, waar Wouters in 1916 overleed aan de gevolgen van een tumor.
Lezende vrouw heet het schilderij, maar omdat Nel het model was wordt het geregeld Nel of Nel lezend genoemd. Hier en daar wordt Wouters als fauvist aangeduid, maar ik zie hem meer als expressionist. In zijn werk geen vreemde kleureffecten, maar de uitdrukking van hoe hij dingen ziet, in dit geval een vrouw waarvan de neus bijna onzichtbaar is en haar hand hooguit door wat verfstreken gesuggereerd wordt. Blikvanger is natuurlijk de rood gestreepte blouse. Het geheel oogt als een vlot geschilderd werk, waarbij je je zou kunnen voorstellen dat het model niet eens geweten heeft dat ze op doek vereeuwigd werd.

28 december: Hatfield

28 december 2016 door Peter Zunneberg

David Hatfield (geb. 1940), Met Bookstore, verblijfplaats onbekend

Hatfield werd geboren in Plainfield, New Jersey. Hij studeerde Fine arts aan de Miami University in Oxford, Ohio en bezocht later de School of Visual Arts en de Art Students League in New York. Hij schildert voornamelijk portretten en landschappen. Zijn stijl neigt vaak naar impressionistisch.
Dit portret gaat niet over lezen, maar wel over boeken. We zijn in de boekwinkel van het Metropolitan Museum of Art in New York. Links staan de catalogie en andere luxe uitgevoerde kunstboeken in de kast. Achterin is een vitrine met reproducties. De voorstelling is voor museumbezoekers zeer herkenbaar. Tegelijk is het ook een vluchtig moment, waarbij Hatfield zeer waarschijnlijk gebruik heeft gemaakt van een foto.

27 december: Meissonier

27 december 2016 door Peter Zunneberg

Jean-Louis Ernest Meissonier (1815 – 1891), Le liseur blanc, privécollectie

Meissonier werd geboren in Lyon. Er zijn schetsen van hem bewaard gebleven die hij maakte toen hij acht was. En die verraden talent. Hij trok naar Parijs om daar in het Louvre oude meesters te bestuderen. Behalve in schilderen bekwaamde hij zich ook in houtsnedes. Dat leverde hem diverse vaste betrekkingen op. Meissonier zou uitgroeien tot een succesvol schilder van vooral historiestukken.

In dit schilderij staat een lezende man leunend tegen een tafeltje. Het is een houding die uitdrukt dat er weinig tijd is om te lezen, maar wel om die korte tijd optimaal te benutten. Op het tafeltje liggen nog enkele boeken. Het kan dus ook zijn dat de man gericht op zoek is naar informatie. De houding van de man weerspiegelt die van een lezer op een schilderij van Martinus Rørbye dat aan het begin van het jaar al langs kwam. Op dezelfde manier het hoofd gebogen en de benen gekruist. Alleen houdt daar dan ook elke overeenkomst op.

26 december: Homer

26 december 2016 door Peter Zunneberg

Winslow Homer (1836 – 1910), Morning glories, privécollectie

Homer werd geboren in Boston. Hij volgde een opleiding tot lithograaf en werkte bij kranten in Boston en New York. In 1861, tijdens de Amerikaanse burgeroorlog, bestudeerde hij het werken met olieverf. Later ondernam hij twee reizen naar Frankrijk en naar Engeland. Daar verbleef hij enige tijd in Cullercoats aan de noordoostkust. Hij maakte er kennis met het leven op zee, iets dat ook in het werk dat hij maakte na zijn terugkeer naar Maine, veelvuldig te zien is.

Het portret van een meisje dat in een raam zit te lezen, wijkt af van Homers gangbare werk. Opmerkelijk is hoe hij binnen het kader van het schilderij nog een kader creëert namelijk het raam. De kleine ruitjes bovenaan zijn weer kleinere kaders, alleen gebeurt daar niets. Onder het raam is sprake van een andere voorstelling met een aantal bloempotten op een plank. Tegelijk wordt de strenge verdeling in vlakken doorbroken door de groei en bloei van de planten.

25 december: Van Rysselberghe

25 december 2016 door Peter Zunneberg

Theo van Rysselberghe (1862 – 1926), Madame Theo van Rysselberghe dans le jardin, Musée d’art moderne et d’art contemporain de Liège, Luik

Van Rysselberghe werd geboren in een Franstalige familie in Gent. Hij bezocht er de Academie voor Schone Kunsten. Door de invloed van een docent reisde hij drie keer naar Marokko. Maar ondanks zijn belangstelling voor het oriëntalisme koos hij toch voor het impressionisme, of eigenlijk het neo-impressionisme. Veel van het werk van Van Rysselberghe neigt naar pointilissime, of misschien beter divionisme. Hij schilderde niet in puntjes, maar fijne streepjes. Hij schilderde (groeps-)portretten, landschappen en een enkele keer een stilleven. Verder heeft hij aan de wieg gestaan van de kunstenaarsvereniging Les XX (de twintig).
In dit portret heeft Van Rysselberghe zijn vrouw vastgelegd. Aan de ene kant oogt ze zeer formeel gekleed, aan de andere kant zorgt het licht voor een luchtige indruk. Het boek dat ze op schoot heeft, is gesloten. Liever dan lezen lijkt ze licht geamuseerd te kijken naar haar man die aan het schilderen is.

« Vorige