Op 24 april stond er in de Volkskrant onder de kop Een goede leider is een dienende leider een beschouwing over leiderschap ten tijde van corona. Bij het verhaal stond een illustratie van Javier Muñoz, van wie de Volkskrant geregeld beeld gebruikt. In een boot zien we een aantal wereldleiders verzameld. Donald Trump staat fier rechtop, hij bepaalt de koers. Op zijn hoofd heeft hij een van een oude krant gevouwen hoed. Direct achter hem staat Jaïr Bolsonaro die een teddybeer onder zijn arm klemt. Verder aan boord zijn Emanuel Macron, Angela Merkel, Justin Trudeau, Recep Tayyip Erdogan, Jacinda Ardern, Erna Solberg, Mette Frederiksen en helemaal achterin de boot onze eigen Mark Rutte. Allemaal zitten ze in hetzelfde schuitje, maar het zijn de grootste ego’s die het meest belachelijk worden gemaakt.
Wie een beetje thuis is in de schilderkunst herkent onmiddellijk het schilderij waarop Muñoz zich baseerde: Washington crossing the Delaware van Emanuel Leutze. Leutze werd in 1809 geboren in Duitsland, werd als 9-jarige door zijn ouders meegenomen naar de Verenigde Staten, studeerde aanvankelijk in Philadelphia, maar ging terug naar Duitsland om aan de Akademie van Düsseldorf verder te worden opgeleid tot schilder. Hij bleef nog een aantal jaren in Europa en keerde in 1859 terug naar de Verenigde Staten. Washington crossing the Delaware werd zijn bekendste werk. Opmerkelijk genoeg schilderde hij dit symbool van de Amerikaanse onafhankelijkheid al in 1851, toen hij nog in Duitsland woonde. Het schijnt zelfs dat de rivieroever op de achtergrond de Duits Rijnoever is.
Door Trump in deze setting zo neer te zetten, levert Muñoz een buitengewoon sarcastisch commentaar. Hij mag zich graag afficheren als wereldleider, maar is het niet. Hij gedraagt zich af en toe als een klein kind, iets wat Muñoz benadrukt met een hoofddeksel van spelende kinderen. Ook de teddybeer is geheel ontsproten aan Muñoz fantasie. En er is nog een detail dat hij heeft toegevoegd, maar dat heeft, net als het gehele beeld zijn oorsprong in de schilderkunst: het hoofddeksel van Erdogan, de omgekeerde trechter. Dat kennen we onder andere van Hiëronymus Bosch, bijvoorbeeld in zijn Keisnijding. De omgekeerde trechter op het hoofd staat voor zwendel en bedrog. Daarmee is het als element in de spotprent veel meer beladen dan de van een oude krant gevouwen hoed of de teddybeer.
