Jaar van het boek

17 december: De Keyser

17 december 2016 door Peter Zunneberg

Nicaise De Keyser (1813 – 1887), Margaretha in de kerk, Koninklijk Museum voor Schone Kunsten, Antwerpen

De Keyser werd geboren in Zandvliet, in Vlaanderen, vlakbij de Schelde en de Nederlandse grens. Voor zijn opleiding bezocht hij de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Antwerpen. De Keyser werd beroemd met zijn vaak dramatische historiestukken. Daarnaast schilderde hij portretten.
Dit schilderij is getiteld Margaretha in de kerk. Dat is iets wat we maar moeten aannemen. De kerk is niet te zien. Evenmin is uit het schilderij op te maken dat het hier gaat om de heilige Margaretha van Antiochië, een van de veertien noodhelpers tegen allerlei ziektes en kwalen.Wat we zien is dat een vrouw haar hoofd gevleid heeft op een boek dat op een lessenaar ligt. Haar handen heeft ze devoot ineen gestrengeld. Haar blik op oneindig. Het schilderij laat niet zien wat het zou moeten laten zien. Dat was ook vaak de kritiek op De Keyser en zijn collega-historieschilders uit de negentiende eeuw.

16 december: Chase

16 december 2016 door Peter Zunneberg

William Merritt Chase (1849 – 1916), Girl with a Book, Montgomery Museum of Fine Arts, Montgomery, Alabama

Chase werd geboren in Williamsburg, Indiana. Hij studeerde onder meer aan de National Academy of Design in New York. Maar een lange reis naar Europa, waarin hij onder andere Nederland aandeed waar hij vooral Frans Hals bestudeerde, hielp hem echt op weg. Chase schilderde portretten, landschappen en genrestukken in een impressionistische stijl. Hij stichtte de Chase School of Art, waar een groot aantal Amerikaanse schilders het vak heeft geleerd.
Dit portret ten voeten uit is een voorbeeld van japonisme. De vrouw draagt een kimono, die net niet opgaat in de achtergond. Het rode haar van de vrouw wordt herhaald in de bloemen op de kimono. Het licht dat op haar gezicht en de hand met het boek valt komt ook terug op het onderste deel van de kimono. Zoals de vrouw poseert, met weliswaar een vinger tussen de bladzijden van het boek, doet niet vermoeden dat ze gestoord is in haar lezen, noch dat ze het snel weer zal hervatten.

15 december: Browne

15 december 2016 door Peter Zunneberg

Margaret Fitzhugh Browne (1884 – 1972), James Barnes, verblijfplaats onbekend

Browne werd geboren in West Roxbury in Massachusetts. Haar opleiding kreeg ze in het naburige Boston. Ze werkte vanuit twee ateliers, waar ze ook les gaf. Ze maakte vooral naam als portretschilder en kreeg onder meer de opdracht om de Spaanse koning Alfonso XIII te portretteren. Het wordt beschouwd als een van haar beste werken. Verder schilderde Browne talloze politici en andere hoogwaardigheidsbekleders.
Wie precies James Barnes is, is onduidelijk. De naam komt veel voor, onder andere een jazzmusicus en een veroordeelde moordenaar luisteren naar deze naam. De man in dit portret oogt als een zakenman, maar zou even goed een politicus kunnen zijn. Maar kennelijk niet bekend genoeg om op internet snel teruggevonden te kunnen worden.

14 december: Diaz Olano

14 december 2016 door Peter Zunneberg

Ignacio Diaz Olano (1860 – 1937), Jardin, mujer leyendo, verblijfplaats onbekend

Diaz Olano werd geboren in Vitoria in Spaans Baskenland. Op Wikipedia is alleen in het Baskisch een pagina aan hem gewijd. Hij wordt verder alom beschouwd als Spaans schilder. Hij studeerde in Barcelona, keerde terug naar Vitoria, maar woonde ook enkele periodes in Parijs en Rome. Hij schilderde portretten, landschappen en stillevens.
IN dit schilderij van een lezend vrouw in een tuin zorgt de rand van de grote bloempot, net boven het hoofd van de vrouw, samen met de kleinere bloempotten voor een soort horizontale tweedeling van het werk. Erboven alleen groen gebladerte, mogelijk van druivenplanten, eronder de vrouw waar alles om draait. Ze leest in een relatief groot boek. Wat ze op haar schoot heeft liggen is niet duidelijk. Ze zit in een canvas strandstoel zoals die nog altijd verkocht worden. Heel apart zijn de schaduwen rond haar ogen, waardoor het lijkt alsof ze klappen heeft gehad.

13 december: Isenbrandt

13 december 2016 door Peter Zunneberg

Adriaen Isenbrandt (ca. 1485) – 1551), Maria Magdalena leyendo, Museo del Prado, Madrid

Isenbrandt werd geboren in Haarlem. Of in Antwerpen. Of ergens anders. Probleem met hem is dat er tal van documenten zijn, die aantonen dat hij in zijn tijd een vooraanstaand schilder was. Tegelijkertijd ontbreken de documenten waarmee zijn leven en zijn oeuvre gereconstrueerd kunnen worden. Schilderijen van zijn hand zijn dus toeschrijvingen. Zeker is wel dat hij een groot deel van zijn leven gewoond en gewerkt heeft in Brugge.
In deze serie is Maria Magdalena al diverse keren langsgekomen, van Victor Janssens, van Carlo Saraceni en van Piero di Cosimo. Van die vier voorstellingen is deze de meest kuise. Maria Magdalena is enkel nog te identificeren door de zalfpot die links op tafel staat. Dat Maria Magdalena geen vrouw van lichte zeden was, is inmiddels voldoende weerlegd. Maar in vroeger tijden werd zij wel als zodanig afgebeeld, met loshangend haar. Dat ze hier haar hoofd bedekt heeft, mag dus opmerkelijk heten.

« Vorige