Charlotte Salomon (1917 – 1943), Leben? oder Theater?, Joods Historisch Museum, Amsterdam
Salomon werd geboren een joods gezin in Berlijn. In 1936 werd ze daar toegelaten tot de kunstacademie, maar toen bleek dat ze van joodse komaf was, moest ze vertrekken. In 1939 vluchtte ze naar haar grootouders in Zuid-Frankrijk, waar ze op advies van een arts verder ging met schilderen. Uiteindelijk werd ze door de nazi’s opgepakt en in Auschwitz vermoord.
Leben? oder Theater? was zoals Salomon zelf zei bedoeld als zangspel. Het is een serie van 1325 gouaches die ze in ongeveer 18 maanden maakte en waarvan ze ruim eenderde afkeurde. Alle werken samen vertellen het verhaal van haar leven in Berlijn en haar liefde voor zangpedagoog Alfred Wolfsohn. DE laatste werken gaan over haar leven in Zuid-Frankrijk. Na de oorlog kwam de hele serie in bezit van het Joods Historisch Museum in Amsterdam. Bij deze afbeelding luidt de tekst:
HOOFDSTUK ELF. Het lijkt wel of er iemand met de hele wereld kaatsbal speelt, of De zingende Socrates