Dorsoduro

Cultuur ligt voor het oprapen

  • Home
  • Dwarskijken
  • Muurmuseum
  • Poëzie
  • School en kunst
  • Contact

Muurmuseum: Donderkop

15 augustus 2021 door Peter Zunneberg Reageer

Street art van Donderkop in Nijmegen

Half mei viel me voor het eerst een portret op op een transformatorkastje. Ik was met de auto dus het was in een flits. De volgende dag ben ik lopend gaan kijken. Het portret hing er nog, maar op een hoek was het al losgeraakt. Met de felle kleuren deed het me denken aan Emil Nolde en Kees van Dongen. Donderkop luidde de enigszins mysterieuze tekst. Thuis kwam ik erachter dat Donderkop de schuilnaam is van de kunstenaar die het portret maakte. Ik ging er meer op letten en kwam ook werk op andere plekken tegen. Vaak verdwenen ze ook weer, meestal een kwestie van dagen. Maar geregeld verschenen er ook weer nieuwe. Niet altijd zo kleurig als de eerste die ik ooit zag, maar wel altijd expressief. En soms voorzien van flarden van songteksten, zoals van Sia. (blauwe portret, bovenste rij, vierde van links). En waar het werk heel uitgesproken is, heeft de manier van tentoonstellen iets heel kwetsbaars: de elementen hebben vrij spel, maar ook andere wildplakkers kennen weinig mededogen. De portretten zelf spreken me al aan, maar juist ook dat aantreffen op straat levert telkens weer kleine geluksmomentjes op. Ik fotografeer ze om ze op een of andere manier te behouden. En ik hoop dat de kleine pareltjes van Donderkop nog heel lang de straten van Nijmegen zullen sieren.  

Street art van Donderkop in Nijmegen

Categorie: schilderkunst, street art Tags: Donderkop, Nijmegen

Muurmuseum: Spuiten of Hakken

2 juli 2021 door Peter Zunneberg

Muurmuseum, Pink Pony Express, street art

‘Je gaat het pas zien als je het doorhebt.’ Deze woorden van Johan Cruyff waren jarenlang het motto van Wieteke van Zeils rubriek Oog voor detail in het Volkskrant Magazine. Het gaat zeker op voor graffiti en street art. Nu is graffiti al zo oud als de weg naar Rome, letterlijk, want de oude Romeinen schreven van alles en nog wat op muren. Bewijzen daarvoor zijn door archeologen gevonden tijdens opgravingen in Pompeï. Nou heeft graffiti iets heel terloops. Je bent nauwelijks geneigd er heel bewust op te letten. Als je eenmaal de opvallende tekst ‘Bejaarden tegen racisme’ hebt gezien, valt hij daarna amper nog op. En dat hij dan op een dag in de wand gegrift blijkt in plaats van erop gespoten? Het zal wel. Toen Combolution in de Scheidemakershof zijn Waalpainting over het bombardement maakte, schilderde hij er gewoon overheen.

Maar pas stelde er iemand een vraag over deze graffiti op social media. Er werden wat plekken genoemd en plots blijkt er tussen die plekken die je allemaal onbewust wel eens gezien hebt een verband te zijn. Op een aantal muren in de stad beitelden een of meer kunstenaars van een collectief dat zich Pink Pony Express noemt, teksten die aanvankelijk gespoten waren. Het idee achter het project Spuiten of hakken was om een brug te slaan tussen hedendaagse graffiti en het Romeinse verleden van Nijmegen, door voor de graffiti een Romeins aandoende vorm te kiezen. Behalve Bejaarden tegen racisme heb ik Rust, Rotkop en Call me … anytime gevonden. Die laatste is opmerkelijk omdat de hele wand, met alle aanwezige tags is witgekalkt, maar er is voor Call me een uitzondering gemaakt.
Ik vind Spuiten of hakken, hoewel het een paar jaar oud is, erg origineel en geef het project graag alsnog een plek in mijn Muurmuseum. En mocht ik wat gemist hebben? Mail me … anytime.

Rust, graffiti in Nijmegen van Pink Pony Express in het kader van hun project Spuiten of Hakken
Nieuwe Marktstraat
Rotkop, graffiti in Nijmegen van Pink Pony Express in het kader van hun project Spuiten of Hakken
Karrengas, hoek Eerste Walstraat
Waalkade, graffiti in Nijmegen van Pink Pony Express in het kader van hun project Spuiten of Hakken
Waalkade

Categorie: Muurmuseum, street art Tags: Combolution, Nijmegen, Pink Pony Express, Waalpaintings

Dwarskijken: De bevrijdende kus op Times Square

18 juni 2021 door Peter Zunneberg Reageer

‘It wasn’t my choice to be kissed’, verklaarde Greta Zimmer Friedman ooit in een interview. Op 14 augustus 1945 was Friedman aan het werk als tandartsassistente, toen er op Times Square tumult ontstond. Ze liep naar buiten, zag daar de festiviteiten rond het einde van de oorlog en werd door matroos George Mendonsa overrompeld. En precies op dat moment kwam fotograaf Alfred Eisenstaedt langs die het tafereel vastlegde. Eisenstadts foto is iconisch geworden: zo vier je bevrijding is heel lang gedacht. Totdat bleek dat de kus niet helemaal met instemming van de vrouw in kwestie was.

Ik kende uiteraard de foto, maar niet het exacte verhaal. Dat kwam ik tegen via street art van The Rebel Bear, die hier en daar wel The Scottish Banksy wordt genoemd. In Fairley Street, een tamelijk troosteloze straat in Glasgow, niet zo ver verwijderd van Glasgow Rangers’ Ibrox Stadium, maakte The Rebel Bear een muurschildering, die als commentaar gezien kan worden op Eisenstaedts foto. Hier zijn de rollen omgekeerd, neemt de vrouw het initiatief en is de matroos degene die wordt overrompeld.

Maar ik ontdekte nog iets. Eisenstadts V-J Day in Times Square was niet een lucky shot, maar de fotograaf maakte minstens vier foto’s plus nog een uit een wat andere hoek. De vrouwen rechts van het kussende koppel zijn steeds dezelfde. Maar met de mensen links valt de chronologie van de foto’s goed te reconstrueren. Waar ik altijd gedacht heb dat Eisenstaedt het zogenoemde fotografische moment perfect had getroffen, blijkt hij in de praktijk iets pragmatischer te werk te zijn gegaan.  

V-J Day in Times Square van Alfred Eisenstadt in vier verschillende versies
Alfred Eisenstaedt, V-J Day in Times Square

Categorie: Dwarskijken, fotografie, street art Tags: Alfred Eisenstaedt, Glasgow, New York, The Rebel Bear

Dwarskijken: Overgeven

14 juni 2021 door Peter Zunneberg 1 Reactie

Dwarskijken, overgeven

Stel, je bent in München. Je hebt in de Alte Pinakothek net de allergrootsten van de kunstgeschiedenis gezien, Rafaël en Dürer, Rembrandt en Rubens. Op de lange trap naar de uitgang kijk je naar buiten. En wat zie je daar? Een opzichtig overgevende figuur. Was het iemand van vlees en bloed, dan was het gewoon onsmakelijk. Maar het is een beeld, het staat er dag en nacht en je zou het kunnen uitleggen als een ongekende provocatie. Je hebt net zo veel moois gezien en dan wordt je nu geconfronteerd met zo iets lelijks. En dan staat het ook nog eens op een plek waar het voor je gevoel niets te zoeken heeft: in de tuin van het Staatliches Museum Ägyptischer Kunst. Toch is dit ook kunst. Daarbij zijn er tig schilderijen van de heilige familie (Rafaël), apostelen (Dürer), de aanbidding door de herders (Rembrandt) of de kindermoord van Bethlehem (Rubens), terwijl het met overgevende personen in de kunstgeschiedenis (gelukkig) wel meevalt.

Kopie van Lovesick van Banksy, gezien in etalage van Y. Kappers & Kunst

Naast Present Continuous van Henk Visch, ken ik maar één ander voorbeeld van iemand die heel prominent staat over te geven: Lovesick van Banksy. Maar Banksy zou Banksy niet zijn als er het werk niet een enorme knipoog zou zitten. Uit de mond van de vrouw die met haar rechter arm gestrekt lijkt te leunen tegen een muur komt een stroom van hartjes. De oudste vermelding die ik van Lovesick kan vinden dateert van augustus 2012. Vermoedelijk dook het werk voor het eerst op in Berlijn. Sindsdien wordt het vaak geduid als een protest tegen de commercialisering van Valentijnsdag. De ironie wil dat het beeld zelf zo uitgemolken is in muurstickers, posters, T-shirts, telefoonhoesjes etc. dat je er misselijk van zou kunnen worden.

Present Continuous, beeld van Henk Visch in München

Stel nu, je bent nog steeds in München. Dan is de kans best groot dat je na de Alte Pinakothek ook nog even binnen loopt bij de Neue Pinakothek, de directe buurman. Ik deed dat in ieder geval wel, de laatste keer dat ik München bezocht. Had ik dat niet gedaan en was ik Present Contiuous van dichtbij gaan bekijken, dan had ik kunnen constateren dat de voorovergebogen figuur van Henk Visch helemaal niet overgeeft. Van grote afstand heb je te weinig zicht op de details, maar van dichtbij laat de neus van de gestileerde figuur zien dat de rode straal niet uit de mond maar uit de ogen komt. Dat maakt het beeld van Visch een zo mogelijk nog grotere provocatie. Je beeld wordt bepaald door associatie en niet door wat je daadwerkelijk ziet. Je zou kunnen zeggen dat het beeld gaat over overgeven, meer precies je overgeven. Je overgeven aan de wil van de kunstenaar om te kijken naar wat hij heeft gemaakt, en niet aan wat jij denkt te zien.

Categorie: beeldhouwkunst, Dwarskijken, schilderkunst, street art Tags: Banksy, Henk Visch, München

Muurmuseum: Blauwdruk

7 mei 2021 door Peter Zunneberg Reageer

Hoe maak je een blinde zijmuur van een monumentaal pand toch interessant? Voor die vraag stond enkele jaren geleden de Osse ondernemer Alex Pansier, toen hij eigenaar werd van het pand op de hoek van de Molenstraat en de Oostwal. Zijn antwoord was simpel: geef een inkijkje in het pand. Niet door de bakstenen vervangen door glas of door ramen aan te brengen, maar door op ware grootte te laten zien hoe het pand is ingedeeld. Waar zijn de trappen, hoe liggen de verdiepingen?
In 1842 vond de Engelse wiskundige en astronoom John Herschel een fotografische techniek uit waarbij inkttekeningen konden worden gelegd op een een vel papier dat voorzien was van een lichtgevoelige laag. Door het vel te belichten en daarna schoon te spoelen, werd het vel Pruisisch blauw van kleur, maar werden de inktlijnen wit. Herschel noemde zijn vondst cyanotypie of blauwdruk. Het is een techniek die bijvoorbeeld in de architectuur veel is toegepast, omdat het exacte kopieën oplevert, op dezelfde grootte als het origineel.
En dat is wat Pansier op de zijgevel van zijn pand heeft laten schilderen, een blauwdruk ter grootte van het pand. Bij zijn zoektocht naar een uitvoerder klopte hij aanvankelijk aan bij grafische opleiding SintLucas in Boxtel. Toen het voor hen te hoog gegrepen bleek, vond Pansier street artists uit Rotterdam bereid, maar van hen heb ik helaas de namen nog niet kunnen achterhalen. Toch verdienen zij een plekje in mijn Muurmuseum.

Categorie: architectuur, Muurmuseum, street art Tags: Blauwdruk, Oss

« Vorige
Volgende »

Categorie

  • architectuur
  • beeldhouwkunst
  • Dwarskijken
  • erfgoed
  • film
  • fotografie
  • Jaar van het boek
  • Kunstcolumn
  • literatuur
  • Muurmuseum
  • muziek
  • omgevingskunst
  • Op zoek naar Schwind
  • poëzie
  • schilderkunst
  • School en kunst
  • stedenbouw
  • street art
  • tekenkunst

Trefwoorden

Adolf Friedrich von Schack Amersfoort Amsterdam anoniem Arnhem Berlijn Den Bosch Den Haag Deventer Doetinchem Dordrecht Eindhoven Enschede Franz Schubert Gent Gorinchem H.H. ter Balkt haiku Harderwijk Hengelo Ida Gerhardt Ingmar Heytze Jaap Robben Leeuwarden Leiden Maastricht Middelburg Moritz von Schwind München Naarden New York Nijmegen Nunspeet Rome Rotterdam sonnet stadsdichter Steyl Tilburg Utrecht Venetië Watou Wenen Willem Wilmink Zutphen

Alle trefwoorden

Copyright Dorsoduro © 2022 · Ontwerp en realisatie: Bartswerk Grafisch, Interactief en Webdesign · Log in
[footer_backtotop]