Don’t judge a book by the cover, luidt een Engels gezegde. In Enschede staat een gebouw waarvan je zou kunnen zeggen Don’t judge a building by the cover of a book. Beetje cryptisch misschien, maar het komt erop neer dat er een gebouw staat waarvan de muren zijn vormgegeven met een boekcover.
Op zich viel daar wel iets voor te zeggen. In 1907 werd het gebouw opgetrokken langs de spoorlijn van Enschede naar Lonneker, als onderdeel van textielspinnerij de Bamshoeve. Die sloot in 1973 haar deuren en het gebouw, dat vanwege de opslag Balengebouw werd genoemd, raakte in verval.
In 2000 verwoestte de vuurwerkramp een groot deel van de wijk Roombeek. Na de wederopbouw ontstond het idee om in het Balengebouw een museum te vestigen gewijd aan de in Enschede geboren schrijver-kunstenaar Jan Cremer. Het is dan ook zijn portret dat enkele tientallen keren zichtbaar is op de muren van het voormalige Balengebouw, zittend op zijn motor, uitdagend in de camera kijkend. Precies zoals hij in 1964 op zijn boek Ik, Jan Cremer staat afgebeeld. Het omslagontwerp was van Cremer zelf, met de beroemde foto gemaakt door de Amsterdamse fotograaf Wim van der Linden. Misschien is Cremer ook wel betrokken geweest bij de vormgeving van zijn museum.
Alleen … dat museum is er nooit gekomen. Na de voltooiing van de renovatie van het gebouw door de architectenbureaus SeARCH en OMA, bleek al vlot dat een Jan Cremermuseum problemen zou krijgen met de exploitatie, waarna het plan werd afgeblazen. Het Balengebouw kwam ik 2017 in handen van Twentsche Courant Tubantia, die er de stadsredactie onderbracht en onderdak bood aan de lokale omroep. Wie nu het Balengebouw beoordeelt naar de cover, komt dus bedrogen uit.
Ooit las ik Ferdinand Huyck van Jacob van Lennep. Aangetrokken door het oude bandje was ik wel nieuwsgierig geworden. In een wat verouderde stijl, bleek het toch nog een behoorlijk fris verhaal. Recent kwam ik Van Lennep weer tegen, toen ik me verdiepte in de geruchtmakende muurschildering van 
Hier is sinds 2006 het huizenblok De Batavier te vinden, dat HVDN Architecten ontwierp in opdracht van woningcorporatie De Alliantie. Blikvanger in het huizenblok is de boekenkast van Sanja Medić. Voor de vorm van de kast liet Medić zich inspireren door 19e-eeuwse foto’s en bij haar ontwerp had ze nauw contact met de architect. De boeken, gemaakt door keramist Pieter Kemink, wegen elk zo’n 25 kilo. Met ongeveer twintig banden op elk van de elf planken maakte dat een aanpassing van de constructie van dit deel van het wooncomplex noodzakelijk.
Her en der lees ik dat Desiderius Erasmus, de beroemde humanist uit Rotterdam, er gedurende zijn leven een uitgebreide correspondentie op nahield. Ook stuurde hij zijn penvrienden portretten van zichzelf. Die gewoonte groeide toen hij zich in 1521 vestigde in Basel, waar hij kennismaakte met de schilder Hans Holbein. Holbein schilderde drie portretten van Erasmus die veelvuldig werden gekopieerd in de werkplaats van de schilder. Erasmus en Holbein hadden een goede band. Toen de schilder naar Engeland verhuisde, had hij een aanbevelingsbrief van Erasmus voor Thomas More op zak, waardoor deze de schilder enige tijd onderdak bood. In Engeland nam de roem van de schilder nog toe, onder meer door het staatsieportret dat hij maakte van 
In 1974 besloot de Katholieke Universiteit Nijmegen een hoge toren te bouwen, waar alle humaniora-studies een plek kregen. In 2019 werd de ingangspartij ingrijpend gewijzigd. Een groot gedeelte van de glazen pui werd vervangen door een corten-stalen wand. In die wand aan de zijkant van het Erasmusgebouw zijn met gaatjes de contouren zichtbaar gemaakt van Erasmus. Wie het ontworpen heeft is onbekend. En hoewel Erasmus de verkeerde kant opkijkt, is wel duidelijk te zien dat de ‘tekening’ een kopie is van het portret van Holbein, dat in de National Gallery in Londen te zien is. Dus bijna vijf eeuwen nadat de schilder bijdroeg aan de bekendheid van Erasmus, doet hij dat nu in Nijmegen opnieuw.
