‘Waar het stadsgezicht te vinden is, heb ik nog niet kunnen achterhalen.’, schreef ik op 2 november 2016 bij het stukje over Gigi Chessa en zijn schilderij Interno (figura con scacchiera). Nou moet ik toegeven dat ik destijds ook niet heel erg goed gezocht heb. Dagelijks een stukje posten was in het Jaar van het Boek al druk genoeg. Nu heb ik me er alsnog in verdiept.
Door het raam links naast de lezende vrouw zien we een gebouw met zes zuilen en een timpaan. Ook zien we een vage spiegeling van het gebouw. Er moet dus water voorlangs stromen. Zoeken naar welke stad het is, lijkt een speld in een hooiberg. Maar Gigi Chessa is geboren in Turijn, jong (36) overleden in Turijn en was actief in de schildersgroep Gruppo dei Sei in Turijn. Het ligt dus voor de hand om in Turijn te beginnen met zoeken.
In mijn verzameling prentbriefkaarten van steden en landschappen in Italië, vind ik vlot het bewuste gebouw. Het is de kerk van Gran Madre di Dio, waar de Ponte Vittorio Emanuele I uitkomt. De kerk oogt inderdaad als een Griekse tempel met zes zuilen en een timpaan. Boven op de kerk is een flinke koepel zichtbaar. De Gran Madre di Dio ligt direct aan de oever van de Po, dus die spiegeling die in het schilderij zichtbaar is, is hiermee ook verklaard. De kerk, gebouwd naar een ontwerp van Ferdinando Bonsignore werd gewijd op 14 oktober 1849.
Ik zoek nog even verder en kom een kaart tegen van de Ponte Vittorio Emanuele I, waar op de voorgrond een zuil zichtbaar is. We kijken nu vanuit de voorhal van de Gran Madre di Dio over de brug naar het Piazza Vittorio Veneto en het centrum van Turijn. De spits die beeldbepalend hoog boven de stad uit priemt is de Mole Antonelliana. Dit gebouw van architect Alessandro Antonelli was oorspronkelijk bedoeld als synagoge. Maar nadat de verhouding tussen de joodse gemeenschap in Turijn en de architect bekoeld was, bracht Antonelli wijzigingen aan in zijn ontwerp. Van 47 meter werd het aanvankelijk 113 meter en inmiddels is de Mole 167 meter hoog. Tegenwoordig is het Museo del Cinema er gevestigd.
Wat we ook zien op de kaart is het huizenfront rechts van de Piazza Vittorio Veneto. Google Maps vertelt ons dat dit de Lungo Po Luigi Cadorna is. Hier, zeer waarschijnlijk aan het oog onttrokken door de vierkante zuil, moet het raam zijn waardoor Gigi Chessa in zijn schilderij de toeschouwers een blik op de Gran Madre di Dio schenkt. Heel erg belangrijk zal hij het allemaal niet hebben gevonden.
Wat hij wel wilde benoemen is het schaakbord (la scacchiera). Daar verbaasde ik me ook al over want er is iets vreemds mee aan de hand: er staan alleen nog twee zwart stukken op het bord. Helemaal duidelijk zijn ze niet, maar als ik ze zou moeten benoemen zou de koning en een paard mijn gok zijn. In het schaakspel wordt de koning gezien als het symbool van de geest en het paard van de kracht. Dat klinkt behoorlijk macho. Maar plotseling kom ik tot een inzicht dat het misschien helemaal niet belangrijk is, dat het wel eens een knipoog zou kunnen zijn. Het Engelse woord voor schaken is Chess, de maker van het schilderij heet Chessa.
Geef een reactie