Variatie is eigen aan het spel van kinderen. Je kunt dat goed zien als kinderen in een speeltuin komen. Vaak kunnen ze niet kiezen met welke attractie ze zullen beginnen. In pretparken is de schaal vaak groter en speelt het probleem niet zo. Je begint bij wat je het eerst ziet en daarna ga je verder naar het volgende. Maar in één opzicht komen pretparken overeen met speeltuinen: ze bieden voor elk wat wils.
Aan de Gelderselaan in Nijmegen wordt afgeweken van deze basisregel voor het inrichten van speeltuinen. Op een rij staan vijf vliegtuigen. Nou ja, speeltoestellen of beter klimtoestellen, in de vorm van vliegtuigen. Er is een grote in geel en rood en vier wat kleinere, alle vier identiek en effen rood. Wie komt er op het idee om een speelterrein zo in te richten vraag je je af. Iemand die niet zo veel met kinderen heeft en toevallig nog wat in een magazijn had staan? Nee, iemand die kinderen de ruimte wil geven om te spelen. Maar die bovenal de herinnering aan die bewuste plek levend wil houden.
Tot 1995 stonden op het terrein waarvan de Gelderselaan een van de zijden vormde, drie kazernes: de Prins Hendrikkazerne, de Krayenhoffkazerne en de Snijderskazerne. Sinds 1951 was hier de Luchtmacht Instructie en Militaire Opleidingen School gevestigd, kortweg LIMOS. Nog altijd is dat de naam van het terrein. Maar vergeten gaat snel. Langs de Groesbeekseweg en de Gelderselaan staan weliswaar nog de monumentale kazernegebouwen, maar ze zijn geschikt gemaakt voor bewoning en voor kunstenaarsateliers. Een bord met uitleg over de plek lees je als voorbijganger misschien één keer. Maar vijf vliegtuigen op een rij is een krachtig beeld om de herinnering aan de geschiedenis van de plek niet verloren te laten gaan.
Zijn er meer voorbeelden van symbolische speeltoestellen? Jazeker en heel actueel zelfs. Afgelopen weekend werd in Den Haag het kunstwerk Scaffold onthuld. Maker van Scaffold is de Amerikaanse kunstenaar Sam Durant, onder meer bekend door de lichtbak op het Paleis van Justitie in Arnhem met de tekst No lie can live forever.
Scaffold ziet er uit als een kruising tussen een podium en een klimtoestel. Maar wie beter kijkt ziet dat het kunstwerk is opgebouwd uit een aantal galgen. Durant neemt met dit werk stelling tegen de doodstraf. Dat het nu in Den Haag, de hoofdstad van het internationale recht, te zien is, is bovendien een aanklacht tegen Durants vaderland de Verenigde Staten, dat nog altijd het Internationale Strafhof niet erkend heeft. Critici hebben al gezegd dat het onderwerp veel te beladen en serieus is om kinderen op te laten spelen. Maar juist daardoor besteed je er als ouder aandacht aan en verdiep je je erin. Iets wat je mogelijk niet zou doen als het iets onbekends was waar je dagelijks langs zou lopen.
Scaffold is nog te zien tot eind oktober 2014 op de President Kennedylaan in Den Haag