Venetië is een doolhof. Wie er voor het eerst komt, verdwaalt gegarandeerd meer dan eens. Ook wie er vaker is geweest raakt nog wel eens de weg kwijt. Een advies: niet in paniek raken. Er komt altijd een moment waarop je iets herkent en zegt: “Ah, ben ik hier.” Of het loopt dood en je moet terug. Venetië is een doolhof, omdat het dat op organische wijze geworden is. Steegjes en kanalen zijn niet zorgvuldig gepland. Anders is dat bij de meeste doolhoven of labyrinten. Die zijn zorgvuldig ontworpen.
In Nijmegen ligt op de Waalkade een labyrint. Het werd in 1982 in opdracht van de gemeente Nijmegen gerealiseerd door Jaap van Hunen en Klaus van de Locht. Vreemd genoeg was het diezelfde gemeente die in 2012, toen renovatie van de Waalkade noodzakelijk bleek, voorstelde om het kunstwerk te verwijderen. Een compromisvoorstel om het Labyrinth te verhuizen bleek vanwege de omvang niet haalbaar. Uiteindelijk hebben protesten van buurtbewoners, van kunstenaar Jaap van Hunen en van de nabestaanden van Klaus van de Locht (overleden in 2003) ertoe geleid dat het Labyrinth nog altijd op de oorspronkelijke plek te vinden is.
Een labyrint als symbool is eeuwenoud. Vooral in Frankrijk en Italië kom je geregeld labyrinten tegen, verwerkt in de vloeren of de muren van kerken. Bekende voorbeelden zijn Chartres, Siena en Lucca. Ook in Nederland zijn er voorbeelden te vinden, zoals in Veghel voor de ingang van de Sint Lambertuskerk. Eigenlijk is het labyrint als vorm nog veel ouder. Maar zoals vaker gebeurde is er een christelijke uitleg aan gegeven. Welke dat precies is, is zelfs onduidelijk. Het meest waarschijnlijk is dat een labyrint, waarbij je via vele omwegen uiteindelijk het midden, de kern, je doel bereikt, staat voor de ingewikkelde weg die iedereen in het leven heeft te gaan. Een andere opvatting is dat een labyrint de moeilijke kruisweg van Christus symboliseert. Om die reden leggen gelovigen de route van een labyrint vaak op hun knieën af.
Tegenwoordig heeft het labyrint een wat meer mystieke of meditatieve betekenis. Die dan weer is afgeleid van de christelijke betekenis. Het staat voor de levensweg die iedereen aflegt, met veel draaien en keren en die uiteindelijk moet leiden tot zelfinzicht. Zo heeft een advies-, coaching- en trainingsbureau in Dodewaard in de tuin een labyrint laten aanleggen.
In ieder geval ouder dan het labyrint als christelijk symbool is het mythologische verhaal van koning Minos die Daedalus (de vader van Icarus, die om te ontsnappen uit zijn gevangenschap zelf vleugels maakte) opdracht gaf om in zijn paleis in Knossos (op Kreta) een labyrint aan te leggen. Niemand slaagde er ooit in om uit dit labyrint te ontsnappen. Alleen koningszoon Theseus lukte het door een simpele list. Hij gebruikte een draad die gesponnen was door Minos’ dochter Ariadne.
In Knossos ligt ook de oorsprong van het woord labyrint. De heersers van Knossos hanteerden een dubbele bijl, de labrys, als teken van hun macht. Vertaald betekent labyrint het huis van de dubbele bijl. In Nijmegen komen naam en symbool weer bij elkaar. Op de Berg en Dalseweg zit een reisorganisatie, die luistert naar de naam Labrys Reizen en die een deel van een labyrint als logo heeft. En dat logo is weer afgeleid van een maze garden, een labyrinttuin van het statige Longleat House in Somerset in zuid-Engelenad. Ook de labyrinttuin van het Shangri-La Hotel in Kuala Lumpur vertoont overeenkomsten. Het is goed mogelijk dat het labyrint van Longleat House hier gekopieerd is.
