Ik zit op Pinterest, het digitale prikbord, scrapbook, plaatjesarchief of hoe je het maar noemen wilt. Ik heb er een aantal borden met verzamelingen die (bijna allemaal) te maken hebben met verhalen die ik eerder hier schreef. Pinterest wil graag dat er leven is in het medium en stuurt daarom geregeld suggesties van wat anderen op hun borden plaatsen. En daar gaat het soms mis.
Vanochtend kreeg ik een plaatje van een kussend stel. Na mijn verhaal over Kussen in 3D begon ik een bord Kunst van kussen. Pinterest speelt daar op in en stuurde het volgende plaatje (hier afgebeeld met het bijschrift op mijn telefoon).
Edward Hopper dus, de meester van de verstilling, die tal van huizen in een landschap schilderde. Het landschap is eigenlijk altijd onbedorven en het licht is helder. Hopper had zelf een huis op Cape Cod, een schiereiland aan de Amerikaanse oostkust, vlakbij Boston. Maar de schoorsteen, het industriële complex op het schilderij, passen die wel bij Hopper? Nee, eigenlijk niet. Ook stilistisch wijkt het teveel af van Hopper. En dat klopt ook. Even zoeken leidt naar Jack Vettriano, een Schotse schilder die nog altijd actief is. Zijn schilderijen met een vaak wat mondaine setting doen het erg goed als poster. Net als Hopper heeft Vettriano veel fans.
Prima. Maar wat storend is, is dat door een verkeerd bijschrift een schilderij ineens een heel eigen leven kan gaan leiden. De Vettriano zou zomaar als Hopper door het leven kunnen gaan. Op Pinterest zijn tal van dergelijke foute toeschrijvingen te vinden.
Nog erger wordt het met schilderijen die niet bestaan. Zo kwam ik ooit dit schilderij tegen.
Via Google kom je al snel op websites waar het schilderij wordt toegeschreven aan de Belgische schilder Georges Croegaert. De keuring van het schildersmodel zou het schilderij heten en de stijl is realistisch en romantisch. Nu schilderde Croegaert met grote regelmaat geestelijken die zich wentelden in zalig niets doen. maar zich verlekkeren aan een naaktmodel ging zelfs Croegaert te ver. In het origineel bekijkt de kardinaal een schilderij dat op een ezel staat.
Waar komt dan dat naaktmodel vandaan. Dat is er in gemonteerd. Het is een vrouwelijke figuur uit In the tepidary, een schilderij van de Engelse neo-classicist John William Godward. Godward was een beschermeling van Lawrence Alma Tadema, de Friese schilder die naar Engeland trok en daar wereldfaam verwierf met zijn schilderijen over de klassieke oudheid.
Betekent dit nu dat elk schilderij verdacht is? Nee, helemaal niet. Maar het is wel zaak om goed en kritisch te blijven kijken. Want door verspreiding via internet en gebruik van allerlei ingenieuze programmaatjes komt kunstgeschiedvervalsing steeds dichterbij.
