Het kan beeldrijm zijn, waardoor we bij het zien van een schilderij, een tekening, een beeld of een gebouw direct aan een ander kunstwerk moeten denken. Maar soms is het ook een associatie, een gevoel of een herinnering waardoor onze gedachten ineens in een andere richting gestuurd worden. Dat is Dwarskijken.
Een goede kurkentrekker, daar kun je een lucifer insteken, heb ik vroeger geleerd. Het is kennis die mij nog steeds goed van pas komt. Eenzelfde kurkentrekker-spiraal kun je soms ook zien in trappenhuizen. Het grappige is hoe de trap jouw blik als kijker steeds hoger leidt.
Fem Eggers woont in Hamburg. Afgelopen najaar heeft ze een groot aantal bezienswaardigheden in haar woonplaats bezocht en op een rijtje gezet. Een van die bezienswaardigheden is het Kontorhausviertel, met tal van kantoorgebouwen die stuk voor stuk architectonisch de moeite waard zijn. Een deel van de wijk staat op de UNESCO-werelderfgoedlijst. Tussen 1927 en 1943 bouwden de architecten Hans en Oskar Gerson en Fritz Höger de Sprinkenhof met enkele bijzondere trappenhuizen, zoals te zien is op de foto links. Van de compositie en de spiraalvormige richting naar het licht is het een kleine stap naar een detail uit het schilderij De tenhemelopneming van de zaligen van Hiëronymus Bosch. Het licht aan het eind van de tunnel bevindt zich op dezelfde plek. En waar je in eerste instantie bij Bosch denkt aan een horizontale tunnel, zorgt de foto links voor het besef dat het in feite in het schilderij ook om een soort trappenhuis gaat.
Doen bepaalde schilderijen, beelden of gebouwen door vorm of inhoud jou ook op een verrassende manier denken aan andere kunstwerken? Laat het me weten. Misschien krijgen ze ook een plekje in Dwarskijken.
(Met dank aan Fem * Standort Hamburg voor het gebruik van haar foto van het trappenhuis in de Sprinkenhof en Bea Ros voor de term Dwarskijken)
Geef een antwoord