Ooit fietste ik in Edam langs het kerkhof. Boven het struikgewas uit viel mij iets vreemds op. Ik stapte af, liep de begraafplaats op en vond daar een grafmonument met een bijzonder verhaal. Een verhaal dat nog lang niet compleet is.
Beeldhouwer Frank Edwin Elwell
Er zijn boeken overgeschreven en films over gemaakt: oudste zonen, die leiding moeten geven aan het familiebedrijf, maar zich eigenlijk geroepen voelen door de kunst. Of dit voor Frederik Hendrik Pont uit Edam ook opging, is niet duidelijk. Feit is dat zijn vader William overleed toen hij zeven jaar oud was en dat zijn moeder de leiding van het familiebedrijf op zich nam. Pont zat vele jaren in de gemeenteraad van Edam en bovendien enige tijd in de provinciale staten van Noord-Holland. Hij richtte het familiebedrijf, een houthandel en rederij, bepaald niet te gronde (het bedrijf leeft voort in de bouwmaterialenhandel Pont-Meijer), maar hij was wel degelijk gegrepen door de kunst. Volgens diverse bronnen was Frederik Hendrik Pont een verdienstelijk musicus en amateur-schilder.
Monument
Het noodlot trof Pont op een andere manier: hij stierf in 1886 op 46-jarige leeftijd, in de kracht van zijn leven. Frederik Hendrik Pont ligt begraven op het kerkhof van de Grote of St. Nicolaaskerk in zijn woonplaats Edam. Tot zover weinig bijzonders. Maar het monument op het graf van Frederik Hendrik Pont is bepaald opzienbarend. Zelfs van buiten het kerkhof, hoog uitstekend boven het struikgewas dat de meeste graven aan het oog onttrekt, schreeuwt het om aandacht. Een meer dan levensgrote stervende leeuw rust er op het graf. Grote holle ogen laten zien dat bijna alle kracht uit het machtige beest geweken is. Nog even en hij legt zijn kop met woeste manen definitief te rusten. Alsof dit allemaal nog niet symbolisch genoeg is, waakt er een vrouwelijke engel over het stervende dier.
Elwell
Death of Strength luidt de titel van het monument. Het is van de hand van de Amerikaanse 
beeldhouwer Frank Edwin Elwell. Heel veel is er over Elwell niet bekend. Niemand heeft ooit de moeite genomen om een biografie aan hem te wijden en grote overzichtstentoonstellingen heeft hij ook niet gehad. Zijn waarschijnlijk meest bekende beeld staat in Philadelphia. Het heet Dickens and little Nell. De grote schrijver Charles Dickens, die diverse keren naar de Verenigde Staten is gereisd, zit op een stoel boven op een flinke natuurstenen sokkel. Tegen de sokkel en idolaat omhoogkijkend staat een meisje. Bijzonder aan de voorstelling is dat Little Nell is ontsproten aan Dickens’ fantasie. Ze is een romanpersonage uit The Old Curiosity Shop.
Elwell (rechts) in zijn studio werkend aan Dickens and Little Nell
Teruggestuurd
Dickens and little Nell is een bijzonder beeld. Het is één van de twee beelden die er ooit zijn gemaakt van Charles Dickens, die testamentair had laten vastleggen dat er geen beelden ter herinnering van hem mochten worden gemaakt (het andere bevindt zich in Australië). Elwell was hier niet van op de hoogte. Toen het beeld na een tentoonstelling in Chicago als gift naar Engeland werd verstuurd, zond een van Dickens zoons het terug, zwaar verontwaardigd door dit gebaar van die ‘onwetende’ Amerikanen. Waarom het beeld vervolgens in Philadelphia terecht is gekomen, is onduidelijk.
Daarin komt het overeen met Death of strentgh. Van Elwell is bekend dat hij enige tijd in Parijs heeft gestudeerd. Maar of en wanneer Frederik Hendrik Pont en Frank Edwin Elwell elkaar ontmoet hebben, is vooralsnog onduidelijk. Ook is het nog een vraagteken van wie en wanneer Elwell de opdracht heeft gekregen voor zijn grafmonument.
Zeker is wel dat Elwell in beide beeldengroepen figuren samenbrengt uit de realiteit en de fantasie. De stervende leeuw weet zich beschermd door de engel en de in gedachten verzonken Dickens lijkt zich getroost te voelen door een van zijn romanfiguren. Eigenlijk is het een wonder dat nog nooit iemand verder onderzoek heeft gedaan naar Frank Edwin Elwell en zijn beelden in het algemeen en zijn relatie met Frederik Hendrik Pont in het bijzonder.
